مطالعات معماری طراحی مجتمع مسکونی با رویکرد معماری اقلیمی

 
 
فهرست مطالب :
فصل اول : بیان مسئله
1-1- مقدمه
2-1- شرح کلی مسئله
3-1- هدف های کلی مسکن
4-1- شرح فرضیه
5-1- تعریف واژه ها و اصطلاحات
فصل دوم : مروری بر پیشینه تحقیق
1-2- تاریخچه مسکن
1-1-2- تاریخچه مسکن در جهان
2-1-2- تاریخچه مسکن در ایران
2-2- تعریف مسکن
3-2- مروری بر سابقه تحقیق
4-2- بررسی مراکز مشابه
1-4-2- مراکز مشابه در ایران
2-4-2- مراکز مشابه در جهان
 
فصل سوم : روش تحقیق
1-3- متودولوژی و مطالعاتی
2-3- ویژگیهای افراد و منطقه مورد مطالعه
1-2-3- ساختار سنی و جمعیتی
2-2-3- میزان سواد
3-2-3- وضعیت اقتصادی
4-2-3- وضعیت فعالیت
5-2-3- ویژگی های تاریخی
3-3- ویژگیهای اقلیمی و آب و هوای منطقه
1-3-3- موقعیت جغرافیایی و وسعت
1-1-3-3- جغرافیای طبیعی
2-1-3-3- موقعیت و وسعت
2-3-3- ناهمواریها
3-3-3- شرایط اقلیمی
1-3-3-3- آب و هوا
1-1-3-3-3- دمای محیط
2-1-3-3-3- رطوبت نسبی
2-3-3-3- نور
3-3-3-3- باد
4-3-3-3- بارندگی و ریزشهای جوی
5-3-3-3- پوشش گیاهی
فصل چهارم : یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل یافته ها
1-4- تجزیه و تحلیل یافته ها
2-4- فضاهای مورد نیاز طرح
3-4- بررسی روابط فضائی
4-4- جزئیاتی که در طراحی مسکن باید رعایت شود
5-4- تجزیه و تحلیل سایت
1-5-4- موقعیت و وسعت سایت
2-5-4- دسترسی به سایت
3-5-4- عناصر تأثیر گذار سایت
4-5-4- شیب زمین
5-5-4- منظر و دیدگاههای طبیعی
6-4- بررسی معماری متناسب با اقلیم و فرهنگ و ...
7-4- جدول سرانه ها و زیر بناها
فصل پنجم : طراحی
1-5- مقدمه
2-5- مبانی نظری طراحی
3-5- ایده طراحی
4-5- بررسی آلترناتیوهای مجتلف
5-5- ارائه طرح نهائی
فهرست منابع
چکیدۀ انگلیسی
 
 
 
فصل اوّل :
 
بیان مسئله
 
 
1-1-مقدمه
برای درک رابطه معماری با محیط ابتدا بایستی به دیدگاه انسان در مورد محیط
و یا به طور کلی نسبت به طبیعت نظر داشت. اساس ساختن و ایجاد معماری در
واقع ایجاد موانعی است که از همه لحاظ در طبیعت می باشد ، که این موانع
ارتباط بسیار نزدیکی با طرز فکر و برداشت انسان از طبیعت پیرامون خود دارد.
یکی از هنرهای کاربردی که هنر کاربردی معماری می باشد ، تحت تأثیر این
تفکرات قرار گرفته است. باتوجه به این موضوع می خواهیم بدانیم معماری همگام
با طبیعت چگونه معماری است و کدام یک از سبک ها و افکار موجود در پایدار
نگهداشتن معماری و طبیعت موفق تر بوده اند. در واقع در این افکار و سبک ها
که سعی بر آن است ،آفرینش معماری همواره بر انگاره ای از جاودانگی استوار
باشد ، معماری شکل می گیرد تا ماندگار شود ؛ و معمار ، همواره با سودای
آفریدن کالبد معمارانه ای که در فراسوی زمان ،پایدار و استوار بماند، دست
بکار می شود. معماری خواهان وضع موجود است و جهان باید آنچنان که هست
بماند، تا معماری ماندگار شود. معماری برای این که پایدار بماند، ناگزیر
باید با سه دشمن نابودگر خود، زمان، دگرگونی و طبیعت بجنگد.
آفرینش معماری، سرآغاز جدایی آدمی از طبیعت است. معماری خاک زیر پا را به
شکل خشت در می آورد و در ستیز با گرانش طبیعی زمین ،آن را به شکل تاق و
گنبد، برفراز زمین و بر بالای سر آدمی بر پا نگه می دارد ،که خود الهام
گرفته از طبیعت است.
معماری، بیابان را به شکل شهر در می آورد تا آدم ها در آن به پویایی و
پیروزی آدمی بر طبیعت که همان پیروزی بر خویشتن که بزرگترین شکست معماری در
برابر طبیعت است، برسند. طبیعت، آرام و خاموش ساخته های آدمی را فرو می
ریزد. خشت به جایگاه آغازین خود بر می گردد و و دوباره خاک می شود. سنگ فرو
می افتد تا بر روی زمین استوار باشد ؛ معماری نابود می شود و شهر دوباره به
شکل بیابان در می آید.
این معماری ستیزه گر با جهان بیرون را از نابودی گریزی نیست و این نتیجه را
در پی دارد که :
« معماری، تنها آنگاه که با طبیعت سازگار ، با زمان ماندگار است».
 
نظری اجمالی به معماری ایران در عهد باستان این ویژگی را آشکار می سازد که
معماری ایرانی بر سه اصل استحکام، آسایش و انبساط پایه گذاری گردیده است.
تمامی گستره ایران، به ویژه روستاهای آن اینک چون کتاب زنده ای از تاریخ
معماری و هنر است. در معماری ایران که هنری تأثیرگذار بر معماری جهان داشت
در دوران پیش از انقلاب الگوبردار نادرست معماری جنوب فرانسه و شمال آفریقا
و لس آنجلس شد و هنوز هم این کار ادامه دارد. معماری یک شهر یعنی بوجود
آمدن محیطی که در آن شهروند احساس ملامت نکند و شکل و شمایل هنری و عمومی
شهر، شادی آفرین باشد. این کار میسر نخواهد بود مگر آنکه در هر طرحی
خصوصیات فرهنگی یک شهر با همه مناظرش در نظر گرفته شود. فقدان برنامه ریزی
درست و عدم پیش بینی همۀ مسائل عمومی یک شهر ضرر جبران ناپذیری به فرهنگ و
بهداشت روانی آن وارد می آورد چراکه معماری و شهرسازی رابطه تنگاتنگی با
روح وروان آدمی دارد و ذوق هنری نسل ها را به هم گره می زند. متأسفانه با
آن که قسمت اعظم سرزمین کهن ما دارای آب و هوای گرم است امّا هنوز مشکلات
شهرسازی و معماری نامتناسب در نواحی گرم بیش تر از دیگر نقاط کشور به چشم
می خورد.
در جهان امروز ما کوشش معماران و شهرسازان بر مسائلی چون اقلیم و آب و هوا
و فن زیبائی دور می زند. معماری در اصل به معنای در معرض دید قرار دادن هنر
ساختمان است. مفهومی که در معماری صفوی در پایتخت اصفهان به اوج شکوفائی
خود رسید، وجود افراد خبره ای چون(حسین بنا) در بدنه نظام سیاسی کشور بود
که عظمت فرهنگ ملی ایران را در معرض دید جهان گردان قرار داد. «چهار باغ» ،
«هشت بهشت» ، «عالی قاپو» و به ویژه « چهلستون» سمبل گویای معماری سر تا پا
ایرانی است و باید هر ایرانی با توجه به شرایط زمانی پیشرفت هنر شهرسازی
الگو قرار دهد.
معماری ایرانی که ابتدا در محدودة فلات ایران و سپس در حوزة نفوذ فرهنگ
ایرانی شکل گرفت، همچون همة معماری هایی که ریشه در فرهنگ بومی دارند، به
اقلیم توجه داشته و تا پایان دورة قاجار آثار با ارزشی از خود به جا گذاشته
است. بررسی نمونه های به جا مانده نشان می دهد ؛ رنگ های بکار رفته در
تزئینات ساختمان ها، علاوه بر توانایی های سازه ای و توجه به مسائل اقتصادی
و تأمین مصالح از نقاط نزدیک، بهترین شکل بهره برداری از انرژی محیط بری را
نشان می دهد. سازه های تاقی در این بناها نشان دهندة رابطة اقلیم و معماری
هستند. حتی در نقوش تزئینی ردپای خورشید را به عنوان مهم ترین عامل اقلیمی
در نقوشی با نام شمسه و چرخ خورشید می توان دید و همة این آثار که برگرفته
از نوع تفکر، آداب و رسوم، سنت ها و فرهنگ غنی پیشینیان ماست، دینی است بر
گردن ما معماران که این شکاف ژرف و عمیق که نا خواسته و با تقلیدهای
کورکورانه از فرهنگ غرب و نادیده گرفتن گذشته غنی فرهنگی و تاریخی سرزمینان
ایران و بی توجهی به اقلیم منطقه روی داده را از بین برده و پیوندی گسیل
نایافتنی برقرار کنیم با زمانی نه چندان دور بلکه چند دهة گذشته که
ایرانیان به صورت گروه های پرجمعیت و در یک واحد مسکونی بزرگ با فضاهای
بسیار متعدد زندگی می کردند و این شکل از زندگی، صورت متداول سکنی را به
خود اختصاص داده بود. مثال بارز این موضوع، خانه های حیاط مرکزی با اتاق
های متعدد در اطراف حیاط، انبار، مطبخ و سرویس بهداشتی در طبقه زیر زمین و
در برخی خانه ها، فضاهای اختصاصی فصول سرد و گرم (که زمستان نشین و تابستان
نشین نام داشت) می باشد. هدفی که بصورت بارز در طراحی اینگونه خانه ها به
چشم می خورد، هماهنگی کامل آن با محیط و بستر خود می باشد و این هدف چیزی
است که این روزها در معماری ما کمتر دیده می شود و با توجه به رشد روز
افزون جمعیت جهان و کاهش منابع طبیعی لازم است که با برنامه ریزی اصولی
طراحی ساختمان ها سعی کنیم با حداقل مصرف انرژی آسایش روحی و جسمانی فرد را
تأمین کنیم وفضاهایی پدید آوریم که در آن به ارتباط انسانی با محیط و ابعاد
و مقیاس های ذهنی بشر توجه شده باشد.
2-1- شرح کلی مسئله
یکی از پایه های شکل گیری معماری ایرانی، اقلیم می باشد که بر این اساس
معماری مناطق کویری، گرم، مرطوب، سرد، هویت و ساختار خود را می یافت و بر
کالبد آنها معنا می بخشید. امّا در جریان معماری مدرن که از زبان لوکوربوزیه
هدف نهایی خود را در طراحی مسکن تبدیل «خانه به ماشین زندگی» بیان کرد،
معماری مسکونی تحوّلی عمیق و بی سابقه را از سرگذراند. به دنبال درک ناشیانه
و برداشت سودجویانه از دیدگاه مدرنیسم بافت مسکونی از شکل محله ای با بافت
فشرده و بسته با برخوردهای اجتماعی محدود، به یک سیستم باز و قابل دسترسی
با روابط اجتماعی پراکنده تبدیل شد. ساختن خانه های ردیفی و بر روی قطعات
کوچک و مساوی زمین به صورت یک شکل و بدون در نظر گرفتن خصوصیات محلی و
اقلیمی در شهرهای مختلف، بافت های مسکونی تقریباً یکنواختی ایجادکرده است و
متأسفانه این روش با همۀ مشکلات شناخته شده هنوز هم ادامه دارد. در سایۀ
چنین تحولی فضاهای زندگی مسکونی روز به روز از هم گسسته تر و فاقد شادابی
گذشته گردید تا آنجا که چند دهه بعد و از نیمه دهه هفتاد ظهور جنبش های پست
مدرن، پایه های تحوّلی دیگر در محیط مسکونی بنیانگذاری شد. هر چند که سبک
بین المللی در کشورهای جهان سوم و از جمله ایران به سرعت راه خود را باز
کرد و در پیوند با ضرورتهای اقتصاد مصرفی حاکم بر کشور به سرعت با نامی
تازه، سبک بساز و بفروش، شهرهای ایران را تصرف کرد و بنیانهای شیوه سکونتی
و پیشین را در هم گسست.
حال پس از تاراج معماری در اندیشه آنیم تا با عناوینی جعلی چون معماری
پایدار، بهینه سازی و غیره که خود نیز تقلیدی بیش از دیگران نیست، هویت از
دست رفته را به بناها و شهرهایمان بازگردانیم. ولی قبل از ایجاد یا ارائه
راه حل های مکانیکی ابتدا باید راه حل های سنتی در معماری محلی را ارزیابی
کرد؛ آنگاه این روش ها را پذیرفت یا برای تطبیق با ملزمات مدرن و پیشرفته
آنها را اصلاح کرد.
چگونگی برخورد با طبیعت و معماری در آن، واکنشی است که هر انسانی در نقاط
مختلف کرۀ زمین داشته و خواهد داشت و معماری با ارزش باقی مانده از دوران
گذشته نشان دهندۀ فائق آمدن او بصورت کامل یا ناقص بر عواملی همچون مسائل
اقلیمی، آب و هوا و ... می باشد. از این جاست که ما شاهد معماری بومی
گوناگونی در کشورهای مختلف جهان همخوان با اقلیم و فرهنگ می باشیم که ویژگی
خاص منطقه خود را نشان می دهد. در ایران به علّت دارا بودن شرایط گوناگون
اقلیم و فرهنگ، ویژگی خاصی دارد و معماری های متفاوتی هماهنگ با اقلیم در
آن بوجود آمده است.
در این رساله سعی داریم معماری سنتی مناطق گرم و خشک را از نظر ساخت و ساز
در رابطه با اقلیم و شرایط پایداری بررسی کنیم، چرا که تیپولوژی بنا و یا
به عبارتی مسکن در مناطق گوناگون، حاکی از تأثیرپذیری آن از عوامل محیطی –
اقلیمی و حتی فرهنگی می باشند.
مصالح ساختمانی در هر شرایط آب و هوایی به نوعی عمل می کند، به طوری که در
آب و هوای گرم وخشک مورد مطالعه نوع مصالح بکار رفته در میزان راحتی ساکنان
در ساختمان تأثیر زیادی دارد. در این اقلیم، مصالح ساختمانی به نحوی باید
انتخاب شوند که در مقابل گرما مقاومت فراوانی داشته و از ظرفیت حرارتی
بالائی برخوردار باشند. از جمله مصالحی که سازندگان بنا از آن استفاده می
کنند، گل و مشتقات آن است و چنان چه سنگ و یا چوب در بنا بکار برده شوند،
آن را با خاک و گل مخلوط می نمایند، چرا که این نوع مصالح با آب و هوای خشک
تطابق دارد.
از سوی دیگر کلیۀ فعالیت های انسانی منوط به مصرف انرژی هستند که این انرژی
می تواند از منابع مختلفی تأمین گردد. استفادۀ بهینه از انرژی حاصل از این
منابع انرژی یکی از بحث های مهم جهانی به شمار می آید و در عرصه های
گوناگون علوم مورد مطالعه و تحقیق است. با توجه به محدودیت ذخایر نفتی که
پیش بینی می شود، در چندین سال آینده تنها کفاف مصرف داخلی را داده و دیگر
به بخش صادرات نمی رسد و نیز با در نظر گرفتن اثرات زیان بار سوخت این
منابع به محیط زیست، استفاده از منابع انرژی جایگزین همراه با صرفه جوئی در
مصرف انرژی در حال حاضر امری اجتناب ناپذیر است. پر واضح است که ادامۀ روند
مصرف کنونی با توجه به رشد جمعیّت و نیاز به منابع انرژی، موجب هدر دادن هر
چه بیشتر منابع انرژی فسیلی کشور شده و وضعیت اقتصادی کشور را روز به روز
خراب تر می کند و در آینده ای نه چندان دور کشور شاهد به اتمام رسیدن این
منابع خواهد بود.
منابع تأمین انرژی در جهان به دو دستۀ تجدید پذیر و تجدید ناپذیر تقسیم می
شوند؛ از جمله منابع انرژی تجدیدپذیر می توان به آب، باد و خورشید اشاره
نمود که به نظر می رسد با توجه به قابل دسترس بودن و گستردگی تابش خورشید
در نقاط مختلف کره زمین، استفاده از این منبع نامتناهی انرژی می تواند
بسیار مؤثر باشد.
در کشور ایران که در ناحیۀ گرم و خشک جهان واقع شده است و نیز دارای تاریخ
معماری و شهرسازی سنتی و کهنی است که همواره در جهت هماهنگی با طبیعت و
استفاده ار عناصر چهارگانه فلسفی و آیینی (آب، هوا، خورشید و خاک) بوده
است، به این منبع های عظیم انرژی توجه کافی مبذول نگردیده است ، در حالی که
ایران دارای تعداد روزهای زیاد آفتابی در سال است و از نظر مقدار و دریافت
انرژی خورشیدی در شمار بهترین کشورها به حساب می آید. به طور متوسط خورشید،
250 روز در سال به کشور ایران انرژی می بخشد، که معادل انرژی 8/4 میلیارد
بشکه نفت خام است.
بنابراین در این راستا، سعی داریم با توجه بیشتر به بحث اقلیم و استفاده از
انرژی های تجدیدپذیر طبیعی، نگاهی دوباره به طراحی مجتمع های مسکونی
بیاندازیم و به شیوه های سکونت در شهرهای امروز و ارائۀ طرحی نو در این
زمینه بپردازیم.
3-1- هدف های کلی موضوع :
در دهه های اخیر در ایران بدلیل نامشخص بودن هدف های کلی،طراحی های معماری
به سمت نوعی بحران هویتی کشیده شده اند،که نه تنهامعماری گذشته خود را حفظ
نکرده اند،بلکه با استفاده نابجااز الگوهای غربی نوعی ازمعماری التقاطی و
مبهم را ایجادکرده اند.
از اهداف این رساله می توان به مواردزیراشاره کرد:
 با استفاده ازراهکارهای معماری مناسب در استفاده بهینه ازانرژی های طبیعی
و با توجه به معماری بومی کشورمان فضایی را خلق کنیم که بتوان در آن به
تامین آسایش کاربران آن،دوستی با محیط زیست،پایداری فرهنگی و اجتماعی توجه کرد.
 توجه به تأثیر اقلیم برمصالح در طراحی ساختمان،زیرا ناآگاهی ازخواص
فیزیکی مصالح و چگونگی عمل آنها در اقلیم های گوناگون سبب تضعیف و احتمالاً
تخریب آنها خواهد شد.(زبان معماری در طراحی محیطی پایدار/جلد2/ص79)
 کاهش هزینه های اقتصادی منطقی ترین و قانع ترین دلیل برای در نظرگرفتن
تأثیرهای اقلیمی در مراحل گوناگون طراحی است.
 در نهایت می توان گفت،هدف فراهم کردن آسایش در فضاهای معماری با کمترین
استفاده ازانرژی های فسیلی تجدید ناپذیر باتوجه به چگونگی عملکردبنا در
اقلیم که بصورت کلی می توان هدف را اصلاح اقلیم محیط طبیعی و خلق اقلیم
جدیدی بنام اقلیم معماری دانست.
 
 
4-1-شرح فرضیه:
1. خصوصیات اقلیمی هر منطقه چه تأثیری بر معماری آن منطقه خواهد داشت؟
2. نحوه به کارگیری مصالح بومی وانرژی های قابل تجدید در معماری هر منطقه
توجه به شرایط اقلیمی به چه صورت می باشد؟
3. آیا در ساخت و سازهای هر منطقه حفظ محیط زیست و صرفه جویی در مصرف انرژی
مورد توجه قرار می گیرد؟
4. یا به کاهش هزیه ها با اعمال معماری اقلیمی توجه شده است؟
 
5-1-تعریف واژه ها واصطلاحات :
اقلیم : اقلیم یک منطقه عمو ماً به مثابه بر هم کنش متقابل عناصر گوناگون
جوی چون پرتو تابش خورشید، دما ورطوبت هوا،وزش باد و میزان بارندگی می
باشند.(کخ-نیلسون،1385،ص:15).
انرژی : انرژی عبارت است از قابلیت یا ظرفیت انجام کار . این تعریف جامع و
بر گرفته از مکانیک نیوتنی و بر مبنای خواص اجرام متحرک می باشد. مفهوم
انرژی ریشۀ اصلی علوم ترمودینامیک،فیزیک ذره ای،شیمی و الکترومغناطیس بر
طبق رابطۀ پلانک که مبنای تئوری کوانتوم است،انرژی تابعی از فرکانس تابش
است.(خواجه احمدی،1387،ص:1).
تهویه : تهویۀ طبیعی یا میزان تعویض هوای داخل ساختمان(کسمایی،1385،ص:62)
می تواند هوای تازه را تأمین کردهف به انتقال بو وگرمای درونی خنک سازی
سازه و کاهش پرتو سازه ای و همچنین ایجاد سرمایش تبخیری بدن و هوا یاری
رساند.( کخ-نیلسون،1385،ص:93).
جهت تابش : زاویه ای است که بین تصویر امتداد پرتو خورشید بر صفحۀ افق و
شمال واقعی پدید می آید که تغییرات روزانه و سالانۀ این زاویه به عرض
جغرافیایی محل بستگی دارد و بین صفر تا 180 درجه متغیر است.(کسمایی،1385،ص:24).
خانه : چهار دیواری که دارای سقف باشد، اتاق، جایی که انسان در آن زندگانی
کند، منزل، مکان، مسکن، نشیمن.(عمید،1374،ص:542).
خورشید : خورشید کره ای متشکل از گازهای فشرده چون هیدروژن به مقدار 75
درصد و هلیوم در حدود 24 درصد و بقیۀ مواد شناخته شده می باشد.(آقا
نجفی،1386،ص:2).
رطوبت: این واژه به ظرفیت بخار آب جو اطلاق می شود که از تبخیر آب های سطحی
زمین مرطوب، دریاها و اقیانوس هاو تعرق گیاهی در اثر تابش پرتوهای خورشید،
حاصل می آید. ( کخ-نیلسون،1385،ص:16).
مقاومت حرارتی: مقاومت حرارتی مصالح عبارت است ازمقاومتی که مصالح در برابر
انتقال حرارت از یک طرف به طرف دیگرش ایجاد می کند. (کسمایی،1385،ص:39).
منابع انرژی تجدید پذیر: منابعی هستند که بعد از مصرف، این منابع قابلیت
دوباره به وجود آمدن را داشته و مقدار آنها در طبیعت بسیار است.(صابر
نژاد،1384،ص:2).
منابع انرژی تجدید نا پذیر: منابعی هستند که بعد از گذشت مدت زمانی روبه
اتمام رفته و پیدایش دوبارۀ آنها به سال های خیلی زیادی نیازمند است. (صابر
نژاد،1384،ص:2).
نفوذ: نشت هوا از خارج ساختمان به داخل آن در اثر بالاتر بودن دمای داخل
ساختمان نسبت به هوای خارج ساختمان را نفوذ هوا نامند.(دکی و براون،1386،ص:57)
 
 
 
 
 
 
فصل دوم:
(مروری بر پیشینه تحقیق)
 
 
1-2-تاریخچه مسکن:
معماری هویت:
((گفته اند که جهان گذشتگان بسیار محدود بود زمین که آسمان بر آن سایه
افکنده بود خانه گرم و کوچک و آرامی محسوب می شد و بشر هم گذشته خود را
بسیار کوتاه می دید. و هم محیط پیرامون خود را خیلی کوچک می ی6افت.اما در
جهان جدید آدمیان به لحاظ زمانی مکانی در دنیای بیکرانی زندگی می کنند ،به
درستی به پیشینه خود آگاه نیستند و جهان جغرافیایی خود را بزگتر از آن می
دانند که حس یا عقل بتواند به جمیع ابعاد آن احاطه یابد.)) (سروش/ 1376/
ص351) این امر تا آنجا پیشرفته است که در زمان حاضر ((ما خواه ناخواه در
شرف تکوین "انسان چهل تکه" که دیگر به یک هویت خاص و ویژه تعلق ندارد و
مالا چند هویتی است.))(شایگان/1380 /ص8) بدینسان هویت انسان مشوش شد و
بحران هویت امروزه یکی از معضل6ات اصلی جامعه بشری است.هیدگر 2سال پس از
انتشار هستی و زمان پرسید: ((انسان چیست؟سربلندی آفرینش است یا گمراهی ،
سوء تفاهمی بزرگ ،فاسدی؟ وقتی ما در مورد چیزی که انسان است بسیار کم
میدانیم چگونه گوهر ما میتواند در نظرمان بیگانه
نباشد؟))(احمدی............................
 
 
 
 
 
فصل سوم :
 
روش تحقيق
 
 
 
 
1-3- متودولوژی و شيوه مطالعاتي:
اين پژوهش به صورت ميداني (تهيه عكس و اسلايد)، كتابخانه‌اي (شامل مطالعه
كتب، مجلات و پايان‌نامه‌هاي در ارتباط با كودكان و فضاهاي فرهنگي- آموزشي
آنان، مطالعه كتب روانشناسي كودك و...) نظر خواهي از افراد ذيصلاح و
اكتشافي انجام گرفته است. از آنجا كه در طراحي هر فضاي شهري، محيط طراحي از
عوامل بسيار مؤثر و تأثير گذار در طراحي است. در قسمتهاي آتي به بررسي
محدوده مورد مطالعه و محيط دربرگيرنده آن مي‌پردازيم.
2-3-ویژگی های افراد مورد مطالعه:
1-2-3-ساختارسنی و جمعیتی:
شهر اصفهان با مساحت 116110 كيلومتر مربع داراي سه شهر، شش بخش، هفت دهستان
و دويست و هجده آبادي داراي سكنه است.
در طي سالهاي 55-1345 نرخ رشدجمعيت 82/1 درصد بوده، جمعيت شهرستان رشد
آرامي داشته و در اين دهه سهم شهرستان در جذب جمعيت اضافي نسبت به گذشته
كمتر بوده است. درسال هاي 65-1355 نرخ رشد به 2/3 درصدرسيده كه اين دوران
شهرستان اصفهان شاهد افزايش مواليد و باروردي بوده و درسالهاي 70/1356 نرخ
رشد به دو درصد رسيده است. طي بررسي‌هاي انجام گرفته سازمان برنامه و بودجه
نرخ رشد در دهه آينده (5-1375)، 5/1 درصدمنظور شده و برحسب اين
ميزان.....................................
 
 
 
 
 
فصل چهارم:
یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل یافته ها
 
 
1-4-تجزیه و تحلیل یافته ها:
معماری فعالیتی فنی و هنری،برای آفرینش فضایی برای زیستن است.ترکیبات این
دو نوع فعالیت،همیشه به یک نسبت نیست. انسان برای دستیابی به بهترین پدیده
ها و فضاها،هیچ گاه به ابتدائی ترین و ساده ترین صورت(فرم)بسنده نمی کند و
همواره در پی رسیدن به صورت هایی آرمانی،به آفرینش فضاهای گوناگون و
متنوع،با بهره گیری از حداکثر انرژی های طبیعی موجود در طبیعت می پردازد و
این روند ادامه خواهد یافت. به عبارت دیگر فرایند آفرینش صورت های بدیع و
بهیـنه برای فضاهای معماری هیچ گاه به پایان نخواهد رسید.
در شکل گیری معماری ایران،جهان بینی و تفکر، ارتباط بسیار نزدیکی با فضا
داشته و دارند. این امر در مرحله اول وپیش از هر چیز،در جهت حل مسائل جوی و
اقلیمی و بهره گیری هر چه بیشتراز انرژی های نهفته در دل جهان پیرامون بوده
است.
هویّت امری است که انسان همواره با آن در تماس است. انسان به هویّت نیز همچون
لباس و خوراک نیازمنداست.این امر در زندگی مردم جریان داشت تااینکه با ظهور
جهان جدیدهویّت دچار چالش شد.
انسانها ناچار از زندگی جمعی اند،هویّت نیز فقط در جنبۀ ظاهری خود امری شخصی
است و در حقیقت امری است اجتماعی.هویّت امروزی ما در ایران مرکب از سه هویّت
دینی،ملی و مدرن است.هویّت داری به معنای پاسبانی از این سه هویت نیست،بلکه
برقراری تعادل مطلوب میان این سه هویّت است.
آلیناسیون که در هر شرایطی مذموم است،تها به معنای غربزدگی نیست.معنای
راستین آن مقهور و تسلیم شدن بی چون و چراست.پس تقلید بی حجت از غرب همان
اندازه مذموم است و مذموم تر از آن گذشته پرستی است به اسم اصالت خواهی.
 
 
باید توجه داشت که داد و ستد با سه فرهنگ را نمی بایست در پای تقلید بی حجّت
قربانی کرد،و فراموش نکرد که:
«مناسب ترین راه زندگی در فضای جهانی در برگیرندۀفرهنگ ها و جریان های
مختلف،دستیابی به ترکیبی ظریف و پیچیده از فرهنگ خاص-عام و محلی-جهانی
است،نه جست و جوی فرهنگ و هویّت ناب.»
معماری که در گذشته کارکرد های هویّتی فراوان خود را به اثبات رسانده،امروز
میتواند به مثابه پاسخی به بخشی از نیازهای هویّتی عصر حاضر مطرح گردد. در
اینجا به نتایج حاصل از حقیقت در این رابطه اشاره میشود:
فضا و مکان از سه راه در هویّت سازی ایفای نقش می کند: نخست با شاخص کردن
تمایز،دوم با القای حسّ پایداری و سوم با تقویت احساس تعلق به جمع.
امروزه ایدۀ معماری به مثابۀ هویّت در جهان مطرح گشته است.بناهایی چون برج
ایفل،اپرای سیدنی،گاق بذرگ لادفانس و برجهای دوقلوی پتروناس مثالهایی از
جایگاه این ایده در جهان اند.
در معماری سنتی ایرانی فضاها به گونه ای طراحی شده اند که تمایز،حسّ پایداری
و احساس تعلّق به جمع را تقویت کرده و کار هویّت سازی را به شایستگی انجام می
دهند. هویّت در معماری معاصر ایرانی جایگاهی ندارد، دیگر نه تنها منبع الهام
هنرمندان نیست که به فضایی تنگ چون قفس می ماند که آدمیان را در خود اسیر
کرده است،به قول نیما:
«من در این خانه های شهر اسیر همچــو پرنـده در میـان قـفـس گوئــیا دزدم
از بـسـی تـقصیـر شده ام در خور چـنیـن محبـس»
شناخت گذشته یکی از ملزومات هویّت داری است.جوهر آداب ایرانی حریم و حیا است
که در مماری سنتی ایرانی جلوه ای مکرر دارد.در خانۀ ایرانی حریم خانه توسط
صافی های متعدد از حریم خارج خانه جدا گشته است،تا فضای خلوت در خانه دست
یافتنی گردد. معماری امروز ایران در برخورد با غرب دچار آلیناسیون گردیده
است. امروز دنباله روی بدون فکر از روشهای بیگانه چهرۀ شهرهای ماراآشفته
کرده است. در مورد معماری ایرانی نیز ارتباط با طبیعت به صورت جداگانه مورد
بررسی قرار گرفت و به نتایج زیر رسیدیم:
در آغاز حضور آدمی در روی زمین،انسان یافتن را بر ساختن ترجیح میداد و
طبیعت را به مثابۀ زیستگاه خود می انگاشت و در آغاز دورۀ یکجانشینی
مکانهایی را جهت زندگی برگزید که امکان تهیۀ آب و غذا در آنجا برایش فراهم بود.
با توسعۀ دهکده ها و امکان تولید غذای مازاد بر مصرف،شهرها پدید آمدند،شهر
اور یکی از نخستین شهر های جهان است. در زندگی یونانیان اقلیم تأثیرفراوانی
داشته است تا آنجا که شکوفایی این سرزمین را مرهون نوسانات کم آب و هوا در
طول سال میدانند.
ساخت شهر ها با شبکۀ منظم شطرنجی در قرن دوم میلادی توسط رومیان نقطۀ آغازی
بر بی توجهی انسان به محیط پیرامون است.شهر های قرون وسطی بدون در نظر
گرفتن فرمی خاص واز پیش تعیین شده به طورهماهنگ با محیط طبیعی رشد می
کردند.در شهرسازی رنسانس توجه خاصی به طبیعت معطوف بوده و طرح هندسی اغلب
شهرها با الهام از طبیعت در اطراف محو شده است.
در قرن 19 با پیشرفت در زمینه های کشاورزی و پزشکی،جمعیت شهرها به طور
ناگهانی افزایش یافت،که این امر موجب ایجاد تحولات فراوانی در معماری و
حجوم معماری به طبیعت گشت.می توان از شهر نیویورک به عنوان سمبل شهرهای رشد
کرده در این دوران یاد کرد.در این شهر در روند توسعه تمامی ویژگی های طبیعی
نادیده انگاشته شد و یک شبکۀ شطـرنجی برنظـام آن حـاکم گشـت. بـا پیـشرفت
فـنـاوری با زدن پـل هـای عظیـم بر روی رودخانه ها و استفاده از
آسانسوردر......................
 
 
 
استفاده از سیستم گرمایش کفی:
نقش سیستم های گرمایشی بهینه ی ساختمان ها و مجتمع های مسکونی در کنترل و
بهبنه سازی مصرف انرژی مهم و قابل تأمل است. سیستم حرارتی گرمایش از کف که
انتقال حرارت به صورت تشعشعی (تابشی) سهم زیادی در فرآیند گرمایشی آن دارد،
در مقایسه با سایر سیستم های حرارتی، نه تنها در صرفه جویی و شکل بهینه
سازی مصرف انرژی، بلکه در مقوله ی رفاه و آسایش ساکنان ساختمان ها دارای
نقاط قوت بسیاری می باشد. به طور کلی سه نوع ر....................