مطالعات طراحی ترمینال مسافربری - رساله طراحی ترمینال مسافربری

فهرست مطالب
تقدیر وتشکر                                                                                                                               1
مقدمه                                                                                                                                       2
 
فصل اول : کلیات
1-1    تعریف پروژه                                                                                                                               4
1-2    ضرورت پروژه                                                                                                                              4
1-3    علت انتخاب موضوع                                                                                                                      6
1-4    اهداف پروژه                                                                                                                                6
 
فصل دوم :مطالعات پایه
2-1 سیستم حمل ونقل                                                                                                                 8
2-1-1 اجزاء سیستم حمل ونقل                                                                                                      8
2-1-1-1 سازه های زیربنایی                                                                                                          8
2-1-1-2 ناوگان حمل ونقل                                                                                                           8
2-1-1-3 استفاده کنندگان از سیستم                                                                                               8
2-1-1-4 پرسنل اداره کننده                                                                                                          8
2-1-2 تقسیم بندی پایانه های مسافربری                                                                                           9
2-1-2-1 تقسیم بندی از لحاظ نوع وسیله نقلیه                                                                                   9
2-1-2-2  تقسیم بندی از لحاظ حوزه عملیات                                                                                     9
2-1-2-3  تقسیم بندی از لحاظ نحوه استفاده                                                                                     9
2-1-2-4  تقسیم بندی از لحاظ اصول طراحی و برنامه ریزی                                                                   9
2-1-2-4-1 پایانه های متمرکز                                                                                                       9
2-1-2-4-2 پایانه های نیمه متمرکز                                                                                                 9
2-1-2-4-3 پایانه های غیر متمرکز                                                                                                10
2-2 سیستم های قابل استفاده در ترمینال های بین شهری                                                                    10
2-2-1 ترمینال تک بنایی                                                                                                            10
2-2-1-1 ترمینال های متمرکز                                                                                                     11
2-2-1-2 ترمینال های شعاعی                                                                                                      11
2-2-1-3 ترمینال های خطی                                                                                                        11
2-2-2 ترمینال های سلولی                                                                                                          12  2-2-2-1 ترمینال های سلولی خطی                                                                                               12
2-2-2-2 ترمینال های سلولی متمرکز                                                                                             12
2-2-2-3 ترمینال های سلولی شعاعی                                                                                             13
2-3 بررسی ویژه گی های ترمینال های بین شهری    14
2-3-1 دسترسی به ترمینال 14
2-3-2 حرکت در  ترمینال   15
2-3-3 ارتباطات بیرونی  16
2-3-4 اجزاءاصلی و روابط کلی بین آنها  16
2-3-5 بررسی سیستم های ورود وخروج مسافر              18
2-3-5-1 سادگی سیستم های ورود و خروج       18
2-3-5-2 جدابودن سیستم ورود از سیستم خروج     19
2-3-5-3 استقرار واحدهای اطلاعاتی      19
2-3-5-4 پیش بینی انبار توشه              19
2-3-5-5 فضاهای خدماتی و سرویس         19
2-3-5-6 شیوه طراحی ورودی و خروجی                                                                                         20
2-3-5-7 ارتباط سیستم ورود و خروج با سیستم درون شهری         20
2-3-5-8 فضای انتظامات                                                                                                            20
2-3-5-9 سیستم ورود و خروج                                                                                                     20
2-3-6 نتیجه گیری                                                                                                                    21
2-4 فضایابی براساس مشخص نمودن نیازهای مسافران                                                                         22
2-4-1 نیازهای افراد                                                                                                                   22
2-4-1-1 گروه گیرندگان خدمات                                                                                                   22
2-4-1-2 گروه ارائه کنندگانخدمات                                                                                                22
2-4-2 نیازهای کلی ترمینال مسافربری    22
2-4-2-1 نیاز به ارتباط                                                                                                               22
2-4-2-2 نیاز به سیستم مدیریت و سرپرستی          23
2-4-2-3 نیاز به امنیت و برقراری نظم 23
2-4-2-3-1 امنیت و نظم درون ترمینال                                                                                          23
2-4-2-3-2 امنیت سفر                                                                                                              23
2-4-2-3-3 امنیت و نظم در راههای درون سایت                                                                               23
2-4-2-4 نیاز به حریم                                                                                                                23
2-4-2-4-1 گروه گیرندگان خدمات                                                                                               24
2-4-2-4-2 مسافران ورودی و استقبال کنندگان                                                                                24
2-4-2-4-3 مسافران خروجی و مشایعت کنندگان                                                                              26
2-4-2-4-4 گروه ارائه کنندگان خدمات                                                                                          27
2-4-2-4-5 بخش سرپرستی و مدیریت ترمینال                                                                                 27
2-4-3 نیازهای بخش سرپرستی مدیریت ترمینال                                                                               28
2-4-3-1 تعاونیهای مسافربری                                                                                                      28
2-4-3-2 بخش نگهداری و سرویس اتوبوس های برون شهری                                                                29
2-4-3-3 توقفگاه رانندگان                                                                                                           29
2-4-3-4 بخش غرفه های تجاری                                                                                                  30
2-4-3-4-1 نیازهای اولیه غرفه های تجاری         30
2-4-3-4-2 فضاهای مورد نیاز غرفه های تجاری                                                                                31
2-4-5 بخش بنیادها ،نهادها وارگانها                                                                                               32
2-5 استانداردها                                                                                                                        33
2-5-1 استانداردهای فرد پیاده                                                                                                      33
2-5-2 استانداردهای چرخ دستی حمل بار                                                                                        34
2-5-3 استانداردهای صندلی چرخدار                                                                                              34
2-5-4 استاندارد اتوبوسهای برون شهری و درون شهری                                                                        35
2-5-4-1 ابعاد اتوبوس و حداقل شعاع گردش اتوبوس                                                                          35
2-5-4-2 ابعاد لازم جهت پارکینگ اتوبوس                                                                                       36
2-5-4-3 ابعاد و اندازه انواع سکوی پهلوگیری اتوبوسهای برون شهری                                                       37
2-5-4-4 فضای پارکینگ                                                                                                            38
2-5-5 قوانین و مقررات پارکینگ اتوبوسهای شخصی                                                                           39
2-5-5-2 ابعاد جاپارک                                                                                                               41
 
فصل سوم:بررسی نمونه های داخلی و خارجی
 
3-بررسی چند نمونه از پایانه های داخلی و خارجی                                                                              42
3-1 ترمینال جنوب                                                                                                                    43
3-2 طرح ترمینال اردبیل                                                                                                             46
3-3 ترمینال غرب تهران                                                                                                              47
3-4 ترمینال کاوه اصفهان                                                                                                            48
3-5 ترمینال موقت شرق تهران                                                                                                      49
3-6 ترمینال اتوبوسرانی شهر نیویورک                                                                                             51
3-7 ترمینال مسافربری در مراکش                                                                                                  53
3-8 ترمینال مسافربری در پارمای ایتالیا                                                                                           54
3-9 پایانه مسافربری کایاما – ژاپن                                                                                                  54
 
فصل چهارم :مطالعات محیطی
4-پیشینه تاریخی استان تهران                                                                                                      58
4-1-1تهران                                                                                                                             58
4-1-2 نژاد                                                                                                                              58
4-1-3 مذهب                                                                                                                           59
4-1-4 پیشینه تاریخی تهران                                                                                                        60
4-2 موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی استان تهران                                                                       61
4-2-1 مختصات جغرافیایی استان تهران                                                                                          61
4-2-2 تقسیم بندی استان تهران از نظر پستی و بلندی                                                                        62
4-2-2-1 کوهستانی                                                                                                                   62
4-2-2-2 پایکوهی                                                                                                                     63
4-2-2-3 دشت ها                                                                                                                     63
4-2-3 تقسیم بندی شهرستان تهران از نظر پستی و بلندی                                                                    64
4-3 جمعیت استان تهران                                                                                                             65
4-3-1 تراکم جمعیت استان تهران                                                                                                  65
4-4 عوامل طبیعی                                                                                                                     65
4-5 عوامل انسانی                                                                                                                      65
4-6 عوامل اداری – سیاسی                                                                                                          66
4-7 عوامل صنعتی                                                                                                                     66
4-8 جمعیت تهران                                                                                                                     66
4-9 مهاجرت                                                                                                                            67
4-10 مطالعات اقلیمی استان تهران                                                                                                 68
4-10-1 شرایط آب وهوایی و اقلیمی استان تهران                                                                               68
4-10-1-1 کویر یا دشت کویر                                                                                                       68
4-10-1-2 رشته کوههای البرز                                                                                                      68
4-10-1-3 بادهای مرطوب و باران زای غربی                                                                                     68
4-10-2 اقلیم های استان تهران                                                                                                     68
4-10-2-1 اقلیم ارتفاعات شمالی                                                                                                   68
4-10-2-2 اقلیم کوهپایه                                                                                                             69
4-10-3 شرایط آب وهوایی و اقلیمی تهران                                                                                       69
4-10-3-1 دما                                                                                                                         69
4-10-3-2 بارندگی                                                                                                                    70
4-10-3-3 یخبندان                                                                                                                   70
4-10-3-4 باد                                                                                                                          70
4-10-4 اهداف طراحی اقلیمی                                                                                                      71
 
فصل پنجم : برنامه فیزیکی
5- برنامه فیزیکی                                                                                                                       74
5-1-1 تعداد سکوی لازم جهت مسافرین خروجی                                                                               74
5-1-2 تعداد سکوی لازم مسافرین ورودی                                                                                        74
5-1-3 محاسبه سطح اختصاص یافته جهت سکوهای ورودی و خروجی                                                     75
5-2 ساختمان ترمینال                                                                                                                76
5-2-1 سالن انتظار اصلی                                                                                                             76
5-2-2 غرفه های فروش بلیط                                                                                                        76
5-2-3 غرفه های بانک                                                                                                                77
5-2-4 رستوران                                                                                                                        77
5-2-5 سالن تلویزیون                                                                                                                 78
5-2-6 غرفه مطبوعات                                                                                                                 78
5-2-7 واحد پست و تلفن برون شهری                                                                                             78
5-2-8 کیوسکهای تلفن شهری                                                                                                      78
5-2-9 غرفه تاکسی سرویس                                                                                                         78
5-2-10 نمازخانه                                                                                                                       78
5-2-10-1 وضوخانه                                                                                                                   78
5-2-10-2 کفش کن                                                                                                                 79
5-2-11 دفتر حفاظت پلیس                                                                                                         79
5-2-12 دفتر حفاظت سپاه                                                                                                          79
5-2-13 دفتر اصلی نظافت                                                                                                           79
5-2-14 اطاق کارگران نظافت                                                                                                       79
5-2-15 انبار وسایل نظافت                                                                                                          79
5-2-16 سرویس های بهداشتی                                                                                                     79
5-2-17 دفتر روابط عمومی                                                                                                          79
5-2-18 قسمت امانات بار وتوشه                                                                                                    79
5-2-19 درمانگاه                                                                                                                       79
5-2-20 خدمات تجاری                                                                                                               80
5-2-21 خدمات اداری                                                                                                                80
5-2-22 خدمات اتوبوس ها                                                                                                          81
5-2-22-1 پمپ گازوئیل                                                                                                             81
5-2-22-2 باس واش                                                                                                                  81
5-2-22-3 توشویی                                                                                                                    81
5-2-22-4 خدمات فنی                                                                                                              81
5-2-22-5 تنظیم موتور                                                                                                              82
5-2-22-6 فیلتر کشی                                                                                                                82
5-2-23 خدمات جنبی                                                                                                               82
5-2-24 اقامتگاه رانندگان                                                                                                            83
5-2-25 غذاخوری رانندگان                                                                                                          83
5-2-26 قسمت تعمیر و نگهداری ترمینال                                                                                        84
5-2-27 پارکینگ تاکسی                                                                                                             85
5-2-28 پارکینگ وسایل نقلیه شخصی                                                                                            85
5-2-29 پارکینگ و متحدثات روباز                                                                                                 85
5-2-30 پارکینگ کارکنان ترمینال                                                                                                 86
5-2-31 پارکینگ اتوبوسهای برون شهری                                                                                         86
 
فصل ششم:تحلیل سایت
6-تحلیل  سایت                                                                                                                        89
6-1موقعیت سایت                                                                                                                                  89
6-2مزیت ها                                                                                                                                           93
فصل هفتم :کانسپت طرح
7-کانسپت طرح                                                                                                                        95
7-1اسکیسهای اولیه                                                                                                                   95
 
منابع و مآخذ
 
منابع ومآخذ                                                                                                                             97
 
فصل اول
کلیات
1-تعریف پروژه
ترمینال به شکل امروزی مکانی است در شهرها که مسافرت مسافررا از یک شهر به شهر دیگر ممکن می‌سازد. مسلم است که شکل امروزی ترمینال در طی  گذشت زمان‌های طولانی و نیازهای روز جامعه شکل گرفته است. چنانچه در مدت زمان نه چندان طولانی انتقال مسافرین توسط کجاوه و سفرهای بیابانی دسته‌جمعی انجام می‌گرفت. اهمیت بخشیدن به مسأله امنیت سفرـ مسأله زمان وامنیت تردد و عبور و مرور کم‌کم به شکل‌گیری مسأله‌ای به نام ترمینال منجر شد که برای شناخت بهتر این موضوع به تاریخچه استفاده از اتوبوس و حمل و نقل مسافر در کشور را مورد بررسی قرار می‌دهیم. 
 
1-2 ضرورت پروژه 
سال    تعداد سفر انجام شده (هزاردستگاه)    تعداد مسافر جابه‌جا شده
 (هزار نفر)    متوسط مسافر جابه‌جا شده 
در هر سفر (نفر)
70    4179    99343    24
71    4903    112895    23
72    5563    116085    21
73    7226    142477    8/19
74    9135    182623    20
75    10614    211699    20
76    11304    218934    19
77    11491    212419    18
با توجه به محدود بودن پوشش شبکه‌های حمل و نقل ریلی، هوایی و دریایی کشور، بخش عمده‌ای از جابه‌جایی مسافران در کشور (بیش از 90 درصد) توسط ناوگان حمل و نقل جاده‌ای صورت می‌گیرد. بطوری که سهم حمل‌و نقل هوایی و ریلی بسیار کم و تقریباً یکسان است. این موضوع ما را برآن می‌دارد تا به فکر افزایش توان این بخش از حمل و نقل باشیم.
نوع وسیله نقلیه    سهم مسافر جابه‌جا شده (درصد)    متوسط نفر ـ کیلومتر طی شده    متوسط هزینه نفر ـ کیلومتر طی شده (ریال)    متوسط مسافت طی شده در هر سفر (کیلومتر)
اتوبوس    5/45    9163    15    411
مینی‌بوس    49    1394    14    83
سواری کرایه    5/2    652    38    145
کل وسایل    100    4194    15    210
در سالهای اخیر به سبب قیمت بسیار بالای وسایل نقلیه عمومی مسافربری، کنترل دولتی نرخ خدمات و عدم تطابق نرخهای تعیین شده باقیمت تمام شده خدمات، سرمایه‌گذاران انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در این بخش نداشته‌اند و این موضوع موجب شده است که بخش حمل و نقل مسافر از فناوری روز دنیا فاصله بگیرد و کیفیت خدمات این بخش تنزل یابد. از جمله راهکارهایی که برای ارتقای کیفیت خدمات حمل و نقل مسافر مورد توجه قرار گرفته است، می‌توان به بازنگری ضوابط تأسیس و فعالیت شرکت‌های حمل و نقل مسافر، نوسازی ناوگان حمل و نقل، برقراری سرویس‌های ویژه با خدمات رفاهی بویژه، درجه‌بندی مؤسسات حمل و نقل،درجه‌بندی مؤسسات حمل و نقل و رانندگان، ایجاد شبکه رایانه‌ای فروش بلیط و ایجاد مراکز فروش بلیط در سطح شهرها و آموزش رانندگان اشاره کرد.
اکنون مروری بر میزان فعالیت حمل و نقل مسافر، که براساس آمارهای ثبتی (صورت وضعیت) تنظیم  گردیده است، خواهیم داشت:
شایان ذکر است که عده‌ای از شهروندان جهت سفرهای بین شهری از وسایل نقلیه شخصی استفاده می‌نمایند، که اینگونه سفرها بدون دریافت صورت وضعیت انجام می‌گیرد و به تبع در آمار ثبتی فوق موجود نمی‌باشد. با در نظر گرفتن اینگونه سفرها، کل میزان جابه‌جایی مسافر به رقمی بالغ بر 6/646 میلیون نفر می‌رسد.