مطالعات هنرستان فنی و حرفه ای

مقدمه:
 
شهر زیبا بناهایی در کنار طبیعت دلنواز ، و متناسب با فرهنگ و سنت هر منطقه باعث خواهد شد در کنار پیوستگی روز افزون دهکده جهانی ، معماری هر نقطه از جهان نیز دارای اصالت مخصوص به خود باشد ، اصالت و هویتی که روح آن در هر اثر معماری نمایان است ، در واقع همان است که معمار یا سازنده آن در کالبد بی جان مجسمه ای به نام ساختمان می دمد، بنابراین طراح باید علاوه بر توجه به مسایل عملکردی ، فنی ، زیباشناسی و روانشناسی به مسائل والاتر نیز نگاه دیگر گونه داشته باشد : یعنی مسایلی چون فرهنگ،سنت ، عرفان ، فلسفه ، اصالت و هویت هر دیار و ارزشهای والای انسانی در طراحی ساختمان ها ، طراحی شهری و قوانین شهری لحاظ شود .
یک معمار باید با هوشیاری ، فاکتور هایی چون پایداری ، مقاومت ، طول عمر بنا، مصالح مناسب ، مفهوم و ایده را مدنظر داشته باشد ، تا مسایل طراحی شهری و یک شهر پایدار باعث ایجاد محیط زیست سالم شود که این امر منجر به بالندگی و جاودانگی دوباره معماری و شهرسازی ما خواهد شد.
مدرسه همواره کانون تحولات فرهنگی و اجتماعی بوده است و همواره تحولات مهمی در فعالیت ، حیات ،پویایی علمی جامعه رخ داده است. در سیر طراحی مدارس جهان در قرن اخیر همواره شاهد تحول و دگرگونی از مدارس منظم کلاسیک و معلم محور به سوی مدارس پویا و اجتماعی و دانش آموز محور بوده ایم ،اما به نظر می رسد آن چه در کشور ما رخ داده است اگر چه نسبت به سال های پیش آن رشد به سزایی داشته ، اما تاکید بیشتر بر جنبه های کمی از جمله مدولار کردن ، تیپ سازی و یا قواعد مربوط به مدارسی با رویکرد پایدار بوده است .
به نظر می رسد طرح غالب مدارس رایج امروزی در ایران بدون در نظر گرفتن تفاوت ها وتمایزات روحی و روانی دانش آموزان در مقاطع و مناطق مختلف بیشتر برنظم خشک کلاسیک ، شکل ثابت صف های طویل و همسان ، کلاس های مکعبی با مبلمان و شکل یکنواخت به عنوان محفظه ای برای حفظ و کنترل دانش آموزان و فعالیت های جمعی در فضای بیرون کلاس ، دیوارهای مقتدرانه که مدرسه را از دنیای آزاد بیرون جدا کرده اند ، تأکید دارند. این عوامل سبب ایجاد حس ترس ، گریز و نفرت در دانش آموزان نسبت به مدرسه می شود .
در این پروژه سعی شده است با شناسایی این عوامل و با تجزیه وتحلیل نیازهای روحی و فیزیکی دانش آموزان و مربیان به طراحی هنرستان اقدام شود.
 
 
 
فصل اول:
کلیات
 
 
 
1-1-بیان مساله و سوال های تحقیق
طرح مساله:
• معماری چیست؟
• اهداف هنرستان فنی وحرفه ای چیست؟
• بستر هنرستان چه ضرورت هایی را نیاز دارد ؟
• آلودگی صوتی چه تأثیری بر قرارگیری فضاهای هنرستان می گذارد؟
• مسیر های دسترسی به سایت چه تأثیری بر برقراری توده و فضا در طراحی دارد؟
• مدرسه مطلوب چیست؟
• انعطاف پذیری فضا در مدارس چه نقشی دارد؟
• چگونه می توان مدارس پویا طراحی کرد؟
 
۲-۱-سابقه وظرورت انجام تحقیق
در شهر رویان چندین آموزشگاه در مقاطع مختلف تحصیلی فعالیت دارند که حداقل ۴۰ روستای منطقه را تحت پوشش قرار می دهد . اخیرا هنرستانی در سه رشته گرافیک ،و حسابداری و معماری در رویان تاسیس شده است که ۹۰دانش آموز دختر مشغول تحصیل هستند ، که دانش آموزان حتی فضاهای لازم جهت یادگیری و آموزش را دارانیستند و هنرستان فعلی در گذشته دبستان بوده است و در واقع دانش آموزان ۱۵ تا ۱۸ ساله در مدارسی مشغول به تحصیلند که برای دانش آموزان زیر۱۲سال طراحی شده است ، مسلما چنین مکانی پاسخگوی نیازهای روانی و فیزیکی آنان نخواهد بود.
باتوجه به اینکه رشته های فنی و حرفه ای بسیار متنوع اند می توان با آموزش دختران در رشته های مورد علاقه شان آنان را برای ورود به بازار کار آماده کرد و این عزیزان که در آینده مادران این جامه اند با کوله باری از مهارت و علم ودانش به تربیت فرزندان خواهند پرداخت.
باتوجه به موارد گفته شده ضرورت انجام این تحقیق نبودن یک هنرستان فنی وحرفه ای مناسب دخترانه در شهر رویان است .
۳-۱ اهداف تحقیق
مدارس به عنوان قلب جامعه و خانه دوم و فضایی که دانش آموزان از بدو ورود تا پایان دوره متوسطه حدود۱۴هزار ساعت از عمر خودرا درآن صرف می کنند.لذادر عملکرد محیط های آموزشی عوامل متعددی نقش تعیین کننده دارند : مانند شرایط اقلیمی محیط و شرایط اقتصادی وشرایط معماری فضاهای آموزشی و قوانین و دستورالعمل های آموزش و پرورش و…
لذا توجه به حوزه های طراحی ،جهت طراحی محیط های آموزشی پویا الزامی است : در یک نگاه کلی چهار حوزه مورد توجه است :
• حوزه فضایی
• حوزه فیزیکی
• حوزه روانی
• حوزه رفتاری
یکی از مهم ترین اهدافی که در طراحی ساختمان ها از جمله ساختمان مدارس باید مدنظر قرار داد مساله اقلیم وآسایش دانش آموزان است . معیارهای طراحی مدارس ،توجه به فرهنگ مردم ،توجه به تمهیداتی که در گذشته در ساختمان ها ملحوظ می شده و…از جمله نکاتی هستند که هنگام طراحی باید مد نظر داشت. از مهمترین اهدافی که این پژوهش دنبال می کند عبارت اند از:
• توجه به معماری با هویت مناطق و سعی در ایجاد روحیه و هویت محلی در مدرسه
• امکان ایجاد فضایی برای ارتباط همه جانبه (بین معلمین،شاگرد،مدیر مشاور)
• ارائه راه حل های مناسب جهت بهبود کیفیت آموزشی
• طراحی محیط آموزشی پویا با سه ویژگی:
o خلاقیت
o حس مکان و خاطره انگیزی
o قابلیت تغییر و تطبیق
• ایجاد یک بنای پایدار با هدف تعامل بین محیط و کاربر
• استفاده بهینه از فضاهای مدرسه در ساعات آموزش و پس از آن
 
۴-۱-چه کاربردی از انجام این تحقیق متصور است؟
کاربردی که از انجام این تحقیق متصور است استفاده مطلوب از زمینی است در طرح تفضیلی رویان دارای کاربری آموزشی است. هنرستان ها به عنوان فضاهای آموزشی و پرورشی از یک سو بستر مناسبی جهت سازمان دهی و گسترش مطلوب نظام تعلیم وتربیت رسمی و عمومی کشو بوده و از سوی دیگر محل رشد وشکوفایی استعدادهای جوانان محسوب می شود.
مهمترین کاربرد این پروژه ارتقای سطح علمی و فرهنگی شهر رویان با در نظر گرفتن عملکردهایی چون : سالن ورزشی ،تالار اجتماعات،کارگاه های آموزشی و…در طراحی است که یکی از مهمترین راههای ممکن جهت دادن رویکردی اجتماعی به مدارس است.
 
۵-۱-روش تحقیق
در این پروژه جهت گردآوری اطلاعات لازم ا منابع و ماخذ استفاده گردیده است.
• استفاده از کتابخانه ها ،سازمان ها،مراکز علمی وپژوهشی جهت گردآوری مطالعات نظری و همچنین بررسی آیین نامه ها و ظوابط مربوط به ساخت وساز و طراحی فضاهای آموزشی
• استفاده از شبکه جهانی اینترنت و دیگر پایگاههای تحقیقاتی
• مطالعات موردی و بازدید محلی به منظور بررسی همه جانبه وضع موجود در زمینه نحوه طراحی
• استفاده از اطلاعات تصویری و جداول جهت تکمیل اطلاعات و مشخصات مدارس مورد مطالعه و بررسی آن ها
 
 
 
 
 
فهرست مطالب:
 
چکیده:
مقدمه:
فصل اول:
کلیات
۱-۱-بیان مساله و سوال های تحقیق
طرح مساله:
۲-۱-سابقه وظرورت انجام تحقیق
۳-۱ اهداف تحقیق
۴-۱-چه کاربردی از انجام این تحقیق متصور است؟
۵-۱-روش تحقیق
فصل دوم
تعاریف و مبانی نظری معماری مدارس
۱-۲-طراحی اصولی شکل کلی فضای معماری
ارائه آموزشهای غیر مستقیم وگروهی با ایجاد کارگاه های جنبی
-۲-ایجاد فضایی مطلوب و منطبق با شرایط جسمی و روانی دانش آموزان
۳-۱-۲-محیط دلپذیر
۴-۱-۲-وضوح و خوانایی
۵-۱-۲-تنوع
۶-۱-۲-ایجاد حس کنجکاوی و خلاقیت
۷-۱-۲-رعایت عوامل زیباشناسی
۸-۱-۲-همسازی با اقلیم
۳-۲- شکل گیری محیط های آموزشی در فضای بدون مرز
مقدمه:
-۱-۳-۲-تعریف فضا
۲-۳-۲-فضای بینابین
۳-۳-۲-فضای بدون مرز
-۳-۲-بینابینی در فضای معماری
۵-۳-۲-معماری بدون مرز
۶-۳-۲-محیط آموزشی
۷-۳-۲-قابلیت های محیط آموزشی
۸-۳-۲-یادگیری
۹-۳-۲-آموزش
۱۰-۳-۲-انعطاف پذیری
-سیر تحول مدارس
مدارس رایج
مفهوم دیوار
مدرسه معلم محور
مدارس باز
مدارس بدون دیوار
ارزیابی مدارس باز و بدون دیوار
شاخصه مدرسه بدون مرز در یک نمونه
شاخصه های مدرسه بدون مرز در مدارس سنتی ایران
۲-۲-پویایی، حلقه ی گمشده فضاهای آموزشی(۳)
اهمیت فضاهای آموزشی
معماری و فضای آموزشی
پویایی ، تعاریف و مفاهیم
پویایی در فضاهای آموزشی سنتی :
پویایی در نظام آموزشی معاصر :
۳-۲-راهکارهای کالبدی برای تحقق طرح مدرسه پویا:
پویایی در ورودی
پویایی در دیوار
پویایی در راهرو
پویایی در کلاس
درباره هنرستان
-اهداف شاخه تحصیلی
۳-۱-۱-ساختار
• زمینه صنعت :
• زمینه خدمات :
• ‐ زمینه کشاورزی :
-۲- (تاریخ تحولات مدارس در ایران –دکتر علیرضا سمیع آذر -۱۳۷۶)
۱-۲-۲-دوره ساسانیان(۶۳۷-۲۶۶میلادی)
۲-۲-۲-دوره سلجوقیان (۱۱۸۸-۱۰۳۰ میلادی)
 
۳-۲-۲-دوره صفویان(۱۷۲۲-۱۵۰۱)
فصل سوم :
اقلیم و معماری پایدار :
۱-۳-شرایط اقلیمی د ریای خزر
۲-۳-شناخت الگوهای معماری پایدار
۳-۳-اصول معماری سبز
۴-۳-بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان های آموزشی
۱-۳-شرایط اقلیمی دریای خزر
بافت شهری:
خصوصیات کلی بافت شهری وروستایی در این منطقه :
خصوصیات کلی فرم ابنیه سنتی منطقه :
نوع مصالح :
نیازهای حرارتی
راهبردهای طراحی
مصالح ساختمان و رنگ سطوح خارجی
سیستم مکانیکی
۲-۳-تعریف معماری پایدار
۳-۳-اصول معماری سبز:
بام سبز
۴-۳-بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان های آموزشی
راهکارهای بهینه سازی در ساختمان های آموزشی موجود
راهکارهای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان های آینده
فصل چهارم :
نمونه های داخلی و خارجی
نمونه داخلی:
۱-۴-هنرستان هنرهای زیبای اصفهان
نمونه خارجی:
۲-۴-دانشگاه زنان ایوا Ewha Campus Center
3-4-مدرسه معماری مارنه MARNE SCHOOL OF ARCHITECTURE
هنرستان هنرهای زیبا
تاریخچه:
گوشه ای از امکانات هنرستان هنرهای زیبای اصفهان:
شناخت کلی پروژه
دانشگاه زنان ایوا
تاثیرعوامل سیاسی و فرهنگی بر شکل گیری بنا :
اقلیم سئول
عکس هوایی
سیر کولاسیون:
تحلیل احجام و فرم:
سلسله مراتب عملکردی
یکنواختی
تنوع:
سادگی:
ارتباط پلان با نماها و یا مقاطع
تکرار:
چگونگی های فضایی
فرم های برش یافته
فرم های الحاقی
اصول نظام دهنده:
تعریف فضا به وسیله عناصر افقی
سلسله مراتب دید
سازه
دیواره های جدا کننده:
مصالح و بافت
رنگ
نورپردازی مصنوعی:
نتیجه گیری
MARNE SCHOOL OF ARCHITECTURE
france موقعیت
سایت پلان :
دید کلی طرح:
برنامه طرح :
پاسخگویی طرح:
سازماندهی و برنامه ریزی:
پاسخگویی به بافت منطقه:
فضاهای ارتباطی
سیرکولاسیون :
پاسخگویی به اقلیم :
سلسله مراتب:
نتایج حاصل از بررسی:
 
فصل پنجم:
 
استانداردها و برنامه فیزیکی
فضاهای بسته هنرستان های فنی و حرفه ای :
رشته ها وکارگاه های هنرستان فنی و حرفه ای(رشته های سبک)
مشخصات سالن ورزشی چند منظوره جهت طراحی داخل یا کنار مراکز آموزشی
تعداد و مساحت فضاهای پشتیبانی
میز و نیمکت مدارس:
میز وصندلی مدرس:
میز و نیمکت دونفره مدارس:
چهارپایه مدارس :
صندلی دسته دار :
میز تحریر :
ابعادصندلیهای میز تحریر:
قفسه لباس مدارس:
میز نقشه کشی مدارس:
تجهیزات میز کامپیوتر :
ابعاد میز کتابخانه ها
قفسه کتاب مدارس
ابعاد قفسه آزمایشگاهی
حداقل فواصل و ابعاد تجهیزات (میز وصندلی):
چیدمان کلاسهای مقاطع دبیرستان:
چیدمان سایر فضاهای قابل استفاده در کلیه مقاطع
اطلاعات موجود در زمینه مکانیابی
عرصه ها و حریم ها
سایر همجواریها :
دسترسی پیاده
ضمیمه طراحی-« ضوابط طراحی ساختمانهای آموزشی »
ضوابط فضاهای آموزشی:
عوامل آسیب زا در ساختمان مدارس
روشهای نوین در طراحی مدارس و فضاهای آموزشی
اصول سازماندهی فضائی مدارس :
اصول وضوابط طراحی مدارس
اندازه مدرسه
جدول استفاده از رنگ مناسب در مدارس
در استفاده از جدول به نکات زیر توجه فرمائید :
شیوه های اصلی ساماندهی شکلی توده ساختمان :
فصل ششم:
بررسی وتحلیل بستر و محیط پروژه
مختصری دربارة رویان
موقعیت سایت در وضع موجود :
کاربری های حواشی سایت و امکان گسترش:
 
دسترسی های موجود سایت و موقعیت ورودی ها :
توپو گرافی ،خط زمین و خط افق :
دید و منظر
دید از داخل به خارج
دید از خارج به داخل:
احکام :
اقلیم :
نور :
احکام :
آلودگی صوتی :
شرایط و امکانات هنرستان اشرفی اصفهانی(هنرستان موجود)
فصل هفتم :
 
تجزیه وتحلیل طرح نهایی
آرایش عرصه ها:
منظر بیرونی ، نماهای درونی