مطالعات طراحی بیمارستان روانپزشکی ( تیمارستان ) ۱۵۰ صفحه – رساله مجتمع بیماران روانی – تیمارستان

مقدمه ( بخشی از پروپزال )
۱-۱٫ اهداف و روش تحقیق
جهت تهیه مبانی نظری طراحی مجتمع بیماران روانی و برای شناخت کلی مسئله به دلیل خاص و چند جنبه ایی بودن موضوع ابتدا به شناخت بیماران روانی و موشکافی در فضای زندگی آنها و سپس به شناخت اختلالات رفتاری و فضای مناسب برای تجمع و زندگی بیماران و چگونگی رفتار با بیماران روانی در آخر به ترکیب این دو بخش فضاهای مناسب برای بیماران روانی را استخراج و مشخص می نماییم .
سپس به شناسایی فضاهای موجود که در این بخش فعالند می پردازیم (نمونه های موردی) و به نوعی کمبودها نقاط ضعف و قوت این فضاها را مورد بررسی قرار خواهیم داد .
در آخر به نتیجه گیری و طراحی فضا خواهیم رسید.
 
مطالعات بیمارستان روانپزشکی ( تیمارستان ),رساله بیمارستان روانپزشکی ( تیمارستان ),پایان نامه بیمارستان روانپزشکی - تیمارستان,برنامه فیزیکی بیمارستان روانپزشکی,برنامه فیزیکی مجتمع بیماران روانی,مطالعات مجتمع بیماران روانی,رساله مجتمع بیماران روانی,پایان نامه مجتمع بیماران روانی,طراحی مجتمع بیماران روانی,مطالعات تطبیقی مجتمع بیماران روانی,مطالعات تطبیقی بیمارستان روانپزشکی - تیمارستان,برنامه فیزیکی تیمارستان,مطالعات تیمارستان,رساله تیمارستان,مطالعات معماری تیمارستان
۱-۲٫ شناخت موضوع طراحی
عبارت است از قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی، عادلانه و مناسب. نتیجه آنکه مفهوم بهداشت روانی عبارت خواهد بود از: تأمین رشد و سلامت روانی فردی و اجتماعی، پیشگیری از ابتلاء به اختلال روانی، درمان مناسب و بازتوانی آن.
سلامت روانی به نحوه تفکر، احساس و عمل اشخاص بستگی دارد. به طور کلی افرادی که از سلامت روانی برخوردار هستند، نسبت به زندگی نگرش مثبت دارند. آماده برخورد با مشکلات زندگی هستند. در مورد خود و دیگران احساس خوبی دارند. در محیط کار و روابطشان مسئولیت پذیر می باشند. زیرا وقتی از سلامت روانی برخوردار باشیم انتظار بهترین چیزها را در زندگی داریم و آماده برخورد با هر حادثه ای هستیم.
 
برای توضیحات بیشتر و مشاهده فهرست مطالب و خرید رساله به ادامه مطلب مراجعه نمائید…
 
 
 
بخشی از مطالب:
۱-۶٫ تاریخچه روانپزشکی در جهان
پیش از تاریخ : در دوران پیش از تاریخ برای درمان
بیماری‌ها روانی، جمجمه را سوراخ می‌کردند.
اولین تمدن‌ها در مصر و خاورمیانه: علت بیماری‌های
روانی را نیروهای جادوئی می‌دانستند و درمانگران اصلی
جادوگران بودند که از مناسک مذهبی و جادوئی جهت
کنترل این نیروها استفاده می‌کردند.
یونان و روم باستان: توصیف مشکلات روانی با فلسفه درآمیخته بود. بقراط اخلاط اربعه را مطرح کرد و افلاطون و ارسطو نیز نگاه فلسفی به این موضوع داشتند. جالینوس بزرگترین پزشک رومی به وجود اخلاط به شکل طبیعی وغیرطبیعی و چهارحالت گرم، سرد، خشک ومرطوب وهمچنین روح‌های طبیعی وحیوانی اعتقاد داشت. نه در یونان و نه در روم مسئولیت اجتماعی در مقابل بیماران روانی وجود نداشت و به جز موارد معدود بیماران یا در خانه محبوس و یا به زنجیر کشیده می‌شدند.
سده‌های میانه: دراروپای غربی مسیحی علت اصلی بیماری را علل فراطبیعی می‌دانستند و اخترشناسی راهنمای اصلی علمی برای هدایت درمانگران بود. در دوره اسلامی جامعه درمقابل حفاظت مشفقانه ازافراد مجنون مسئول بود و بیمارستان هائی در بغداد (۷۵۰میلادی) و قاهره (۸۷۳ میلادی) تاسیس گردید که دارای بخش‌های روانپزشکی بودند. همچنین چند آسایشگاه ویژه بیماران روانی در دمشق (۸۰۰میلادی) و بعضی از شهرهای دیگر ازجمله شهرهای اسپانیایی تحت فرمان مسلمین برقرار گردید. نظریه مسیحی درمورد جنون بین طرد کردن و تحمل کردن متغیر بود و تنها درقرن سیزدهم بود که بیمارستان هائی با بخش‌های روانی در فرانسه، آلمان وسوئیس ایجاد گردید. نخستین آسایشگاه در اروپای مسیحی در شهر بالنسیای اسپانیا در سال ۱۴۰۹ تحت تاثیر فرهنگ اسلامی بنا گذاشته شد.
یکی از معروف‌ترین دانشمندان اسلامی ابوعلی سینا در کتاب قانون خود توضیح داد که بعضی از بیماری‌های جسمی ناشی از اختلات هیجانی می‌باشد. کتاب وی به طور گسترده‌ای توسط درمانگران مسیحی و مسلمان مورد استفاده قرار گرفت. رنسانس : پاراسلسوس معروفترین طبیب زمان خود بود. این پزشک آلمانی الاصل متولد سوئیس نظرات مبهمی درمورد بیماریهای روانی داشت ولی مهمترین نکته درمورد وی توضیح بعضی داروهای ویژه برای بیماریهای روانی وهمچنین مطرح کردن روان‌درمانی برای بعضی بیماران روانی بود. ویر طبیب آلمانی-هلندی که درسال ۱۵۶۳ کتابی به نام Description of Demons را منتشر کرد و در این کتاب جادوگرانی را که نسبت به اعمال خود مسئول نبوده و خود از نظر روانی بی ثبات بودند را مورد خطاب قرار داده ومطرح نمود که این افراد خود نیاز به طبیب دارند. برای سالها این فرد نادیده گرفته شد ولی در سالهای اخیر با ایجاد تئوریهای سایکودینامیک و روان‌درمانی نقش ویر به عنوان پیشتاز این تفکرات مشخص تر گردید. پلاتر دوکتاب بزرگ منتشر کرد و همه بیماری‌های شناخته شده تا آن زمان را تقسیم بندی نمود.
قرن هفدهم: سیدنهام بسیاری ازعلائم هیستری را شرح داد و فکر می‌کرد آن ناشی از ارواح حیوانی غیرطبیعی می‌باشد. Paloo Zacchia اهل ایتالیا که تاکید بر ارزیابی
وضعیت روانی توسط درمانگران ونه وکلا وقضات داشت.این دیدگاه
شروع روانپزشکی قانونی بود. بارتو درسال ۱۶۲۱ کتاب آناتومی
مالیخولیا را نوشت.
قرن هجدهم: دستاوردها وروشنگریها دراین قرن بود که
تئوریهای جدید بیماریهای روانی را جایگزین تفکرات قدیم
بقراط و دیگرانی که فکرمی کردند بیماری روانی ناشی از ارواح است نمود. جالینوس برای اولین بار اصطلاح بیماری اعصاب یا Neurosis و Neurotic را شرح داد. جالینوس بیان کرد که مغز شامل ارگان‌های جدا از هم می‌باشد که هرکدام فضای خاصی را اشغال کرده وشخصیت را شکل می‌دهند. دراوائل این قرن مجانین را به عنوان بیماریهای غیرقابل علاج زندانی وزنجیرکرده وکتک می‌زدند ولی کم کم کارهائی که بقیه پزشکان کردند زمینه ساز یک اتفاق مهم گردید. پینل درسال ۱۷۹۷ زنجیرهائی را که به پاهای بیماران بیمارستانی درپاریس بسته شده بود را باز نمود. وی طبقه بندی جدیدی ازبیماران روانی را ارائه وبیان نمودعلت بیماریهای روانی ناشی از توارث و تاثیر محیط می‌باشد وهمچنین با ارائه متد درمان اخلاقی توانست بعضی از علائم جنون را کاهش دهد.
قرن نوزدهم: کارهای پینل با افرادی چون اسکیرول، فالره و بیلاژه ادامه پیدا کرد. در انگلستان توک و در آمریکا بنجامین راش روانپزشکی جدید را بنیان نهادند. بنجامین راش پدر روانپزشکی آمریکا نام گرفته‌است.
اواخر قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم: کرپلین – علائم توهم وهذیان را توضیح داد. بلولر ابداع کننده اصطلاح اسکیزوفرنی بود. ساکل ونیزی درسال ۱۹۳۵ شوک با انسولین را ابداع نمود. بینی و کراتی درسال ۱۹۳۸ الکتروشوک را معرفی کردند. زیگموند فروید ابداع کننده روان‌کاوی که ناخودآگاه وخودآگاه را مطرح کرد ومعتقد بود بسیاری از مشکلات بعدی، ناشی از تعارضات زمان کودکی است. – تئوریهای روانکاوانه با دانشمندانی چون آدلر، یونگ، کارن هورنای و دیگران ادامه پیدا کرد. بویژه بعد ازجنگ جهانی دوم درمان هائی غیراز درمان‌های روانکاوی آنالیتیک مطرح گردید که در درمان بیماریهای مختلف روانپزشکی تاثیر به سزائی داشت. روان درمانی‌های جدید به ویژه رواندرمانی‌های کوتاه مدت مطرح شد ودرادامه رفتاردرمانی و شناخت درمانی وارد کارزار گردید. و همزمان با این وقایع کشف داروهای مختلف که خود انقلاب دیگری دردرمان بیماران بودبه وقوع پیوست. – معرفی لتیوم درسال ۱۹۴۹که البته درسال ۱۹۷۰ مورد تائید FDA قرارگرفت. – کشف داروی کلرپرومازین درسال ۱۹۵۲ – داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای نظیر ایمیپرامین و همچنین مهارکننده‌های MAO درسال ۱۹۵۷ – معرفی کلردیازوپوکساید ودیازپام درسالهای ۱۹۶۰ الی ۱۹۶۳ – معرفی فلوکستین(پروزاک) درسال ۱۹۸۷
۱-۷٫ تاریخچه روانپزشکی در ایران
در ایران تاریخ روانپزشکی قدمتی همچون طب دارد. در قرون وسطی که بیماران روانی را در غرب به بهانهٔ جادوگری یا جنزدگی تنبیه یا شکنجه یا غل و زنجیر میکردند در ممالک اسلامی بخصوص ایران رفتاری انسانی با انان در پیش میگرفتند و با گیاهان داروئی، عطریات، موسیقی و روشهای مشابه مشاوره آنان را درمان کرده یا در آسایشگاههای خاصی نگهداری میکردند. رازی وابن سینا در کتابهایشان به اختلالهای روانی همچون مالیخولیا، شیدائی (مانیا) و سرسام )دلیریوم) اشاراتی داشته اند. آنان برای بیماران خود روان درمانی کرده و اثر هیجان را بر دستگاه قلبی – عروقی شرح دادهاند. روان پزشکی نوین ایران با تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ آغاز شد. در سال ۱۳۱۶ دپارتمان در دانشکده طب شروع به آموزش دانشجویان کرد. نخستین استادان روانپزشکی عمدتا در فرانسه آموزش دیده بودند و در این بین نام دو استاد گرانقدر دکتر عبدالحسین میرسپاسی و دکتر حسین رضاعی که در واقع پیشگامان علم روان پزشکی نوین در ایران بودند میدرخشد. پیش از تاسیس بیمارستان روزبه در سال ۱۳۲۵، بیماران روانی در تیمارستانهایی نگهداری میشدند که وضع مناسبی نداشتند. اما روانپزشکی نوین ایران با تاسیس بیمارستان روزبه وارد مرحله نوینی شد.
از سالها قبل تا سال ۱۲۹۷ در بیمارستان دولتی (محلی کنونی مرکز پزشکی سینا( چند زیرزمین با درهای آهنی به بیماران روانی اختصاص داشت. در این سال در اثر حادثهای این قسمت از بیمارستان دولتی جدا شد. و به شهربانی واگذار گردید. شهربانی نیز بیماران را به ساختمانی در باغ اکبر آباد انتقال داد و به این ترتیب بیمارستان تهران که مبدا تاریخچه روانپزشکی نوین ایران است به وجود آمد. در ساختمان ۲ طبقه نامبرده چندین اتاق ۲×۱ متر که فقط سوراخهای کوچکی برای روشنایی و نیازهای ضروری در آنها تعبیه شده بود وجود داشت که ۲۶ بیمار مرد و ۱۶ بیمار زن در آنجا نگهداری شده و توسط ۳ نفر پاسبان مراقبت میشدند. در سال ۱۲۹۹ تیمارستان به شهرداری واگذار شد و بودجهای برای پرستار، لباس نظافت و غیره در نظر گرفته و غل و زنجیر به قفلهای آهنی تبدیل شد. سردخانه در باغ شمالی ضمیمه تیمارستان شد. و تعداد بیماران به یک صد و پنجاه نفر رسید. از بدو تاسیس تیمارستان تا سال ۱۳۱۹ دکتر لقمان السلطان مسئول بنگاه تیمارستان بود. سال ۱۳۱۶ دکتر رضاعی و سال ۱۳۱۷ دکتر میرسپاسی پس از گرفتن تخصص روانپزشکی به ایران مراجعت و در سمت پزشک بیمارستان دولتی شروع به کار کردند و با سعی و کوشش آنها بین سالهای ۱۳۱۷ تا ۱۳۱۹ اوضاع بیماران بهتر شد. و کم کم بیمارستان وسعت یافت. تا سال ۱۳۳۸ تیمارستان تهران شامل دو قسمت بود که یکی از آنها واقع در خیابان سینا به نگهداری بیماران حاد و خطرناک و دومی بخش مرکزی در خیابان سی متری به خدمات درمانی برای بیماران آرام تر میپرداختند. هر دو قسمت در سال ۱۳۳۸ به محل فعلی آن در امین آباد انتقال یافت. در پایان این سال تعداد بیماران روانی به هزار و پانصد و پنجاه نفر افزایش یافت. از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۰ این تیمارستان به پاس خدمات محمد زکریای رازی به نام وی نامیده شد و در سال ۱۳۴۷ به وزارت بهداری واگذار گردید. در سال ۱۳۱۹ رییس فرانسوی دانشکده پزشکی ابرلین آموزش روانپزشکی را در تیمارستان تهران بنیان گذاشت. سال ۱۳۳۴ جمعیت حمایت از دیوانگان (که در سال ۱۳۳۵ به جمعیت بهداشت روانی تغییر نام یافت) بنای بیمارستان صد تخت خوابی را در باغ بیمارستان روزبه شروع کرده و آن را نیمه تمام به دانشکده پزشکی اهدا نمود. در مهر ماه ۱۳۳۸ آموزشگاه پرستاری و بهیاری روانی با همکاری وزارت بهداری و دانشکده پزشکی تاسیس شد و امور پرستاری بیمارستان را زیر نظر گرفت. در سالهای ۱۳۰۰، ۱۳۰۲ و ۱۳۰۸ نیز به ترتیب بیمارستانهای روانی مشهد، همدان و اصفهان و در سالهای ۱۳۱۲ و ۱۳۲۷ بیمارستانهای روانپزشکی تبریز و شیراز تاسیس شدند. بیمارستان خصوصی شامل بیمارستان روانپزشکی میمنت توسط دکتر عبدالحسین میرسپاسی(۱۳۱۷) بیمارستان روانپزشکی چهرازی توسط دکتر سید ابراهیم چهرازی(۱۳۱۸)آسایشگاه دکتر رضاعی توسط دکتر حسین رضاعی(۱۳۱۹) بیمارستان روانپزشکی آزادی توسط دکتر حسین فوده(۱۳۶۴) بیمارستان اعصاب مهرگان(۱۳۶۶) و بیمارستان روانپزشکی ایرانیان(۱۳۸۰) نیز به تدریج وارد فعالیتهای درمانی شدند. در حال حاضر به غیر از بیمارستان چهرازی بقیه مراکز در حال فعالیت هستند و همچنین بسیاری بیمارستانهای دولتی و خصوصی بخش روانپزشکی را به فعالیت خود افزوده اند.
 
۱-۸٫ تاریخچه بیمارستان
اولین بیمارستان طهران (تهران)
بازهم ناصرالدین شاه، باز هم آوردن یکی دیگر ازمظاهر تمدن. او در یکی از سفرهایش به کشورهای غربی، بیمارستان های غربیان را دیده بود. ناصرالدین شاه پس از بازگشت به تهران تصمیم گرفت تا بیمارستانی در تهران دایر کند. او ناظم الاطباء، پزشک مخصوص خود را مامور تاسیس اولین بیمارستان تهران کرد.
ناظم الاطباء در سال ۱۲۹۰ هجری قمری، اولین بیمارستان تهران و ایران را در میدان حسن آباد و در محله‌ای به نام هشت گنبد، تاسیس نمود.
این بیمارستان تا سال‌ها به نام “مریضخانه دولتی” نامیده می‌شد. پس از آنکه این بیمارستان شروع به فعالیت کرد، ناظم الاطباء به ناصرالدین شاه پیشنهاد کرد تا در این بیمارستان، پزشکان تربیت شده ایرانی به معالجه بیماران بپردازند. پس از آن و با موافقت ناصرالدین شاه، تدریس رشته طب در مدرسه دارالفنون پذیرفته شد و هر ساله تعدادی دانشجو، به منظور فراگیری دانش پزشکی وارد این مدرسه می‌شدند و بر اساس تعالیم ناظم الاطباء به فراگیری این دانش می‌پرداختند. این عده، همزمان در مریضخانه دولتی و تحت نظر پزشکان غربی به کارآموزی پرداخته و توانستند اولین نسل از پزشکان تربیت شده دارالفنون شوند.
پس از این بیمارستان، چند بیمارستان دیگر نیز در تهران دایر شد، می توان از بیمارستان نظامی طهران نام برد که موسس آن شاهزاده علیقلی میرزا بود.
“مریضخانه دولتی” پس از چندی و در سال ۱۳۱۹ به پاس زحمات پدر طب ایران به بیمارستان سینا تغییر نام داد. این بیمارستان سال‌های متمادی، محلی برای معالجه و درمان امراض بیماران بود.
۱-۹٫ تاریخچه تیمارستان
تیمارستان در ایران سابقه چندان طولانی ندارد و احتمالا از دوران سلطنت ناصرالدین شاه محلی را به نام دارالمجانین در نظر گرفتند و بیماران روانی را با وسایل ابتدایی و ناقص و تقریبا به صورت فراموش شده در آنجا ماوا دادند. با بیماران اعصاب و روان در ایران بسیار بد رفتار می‌شد و اغلب در رویارویی با آنان به کتک و شلاق و تازیانه متوسل می‌شدند. تازه حدود ۸۰ سال قبل بود که به تدریج تیمارستان‌های جدید در ایران به وجود آمدند و درمان بیماران روانی سروسامان گرفت.
داستان‌های زیادی از بازدید ناصرالدین شاه از دارالمجانین و متلک پرانی‌های مردم به او بر سر زبان‌هاست یا درکتاب‌ها آورده شده است.
یکی از دولتمردان قاجاری آصف‌الدوله نام داشت که روزی که در حضور شاه صحبت می‌کرد و درباره نحوه سرکوب عشایر متجاوز ترکستان روس سخن می‌راند پیشنهاد کرد آنها را با شلیک خمپاره توپ منکوب کنند و ناگهان از جا برخاسته با دهان صدای شلیک توپ را درآورد و مرتبا می‌گفت در رر – ورورور گرمب، گرمب، گرمب در ودردرودر، و شاه متوجه شد او دیوانه شده است از این رو دستور داد مرخص شود و مدتی استراحت کند.
درباره حسینعلی خان صدرالسلطنه نوری معروف به حاجی واشنگتن که تا اوایل زمان سلطنت رضا شاه هم زنده بود شایعاتی وجود داشت که حکایت از دیوانگی شدید او می‌کرد و مرحوم علی حاتمی در فیلم «حاج واشنگتن» که چند ماه پیش از تلویزیون پخش شد تا حدودی جنون او را نشان داده است. حاج واشنگتن روز عید قربان گوسفندی در هتل بزرگی در شهر واشنگتن که موقتا در آنجا اقامت داشت در وان حمام سر برید که خون آن گوسفند از شیروانی سرازیر شد و به خیابان ریخت و باعث وحشت و اجتماع مردم شد و کار به مداخله پلیس و بازداشت موقت جناب ایلچی رسید، در ایران نیز او در صحبت پرت و پلا می‌گفت و از این رو چندان به او وقعی نمی‌نهادند.   
 
فصل دوم:
 
تعاریف و مفاهیم پایه
 
 تعاریف و مفاهیم پایه
 
۲-۱٫ شاخص های بیماری روانی
گرچه هر بیماری روانی نشانه های خاص خود را دارد، اما علائمی وجود دارد که براساس آن ها می توان متوجه «وجود اشکال» شد.
این علائم عبارت هستند از:
- کناره گیری از دیگران
- تغییر سریع در وزن
- پرخاشگری
- هذیان ها (باورهای غلط)
- اشکال در تمرکز
- غمگینی و دلتنگی
- فقدان علاقه (لذت نبردن)
- رفتار بزرگ منشانه
- تحریک پذیری
- نگرانی و بی قراری
- رفتار نامناسب
دانشجویانی که تحت درمان روان پزشکی هستند، ممکن است مقادیر زیادی از داروهای روان گردان را مصرف نمایند.
همه داروها اثرات جانبی دارند. عوارض داروهای روانپزشکی به صورت کاهش تمرکز، خواب آلودگی ، تیرگی دید، سفتی عضلانی، لرزش و خشکی دهان می باشد.
در اغلب موارد نشانه های قابل مشاهده ناتوانی روانی نتیجه درمان است، نه خود بیماری.
۲-۲٫ بیماری روانی چیست؟
بیماری روانی، اصطلاحی گسترده برای توصیف تعداد زیادی از بیماری های روان پزشکی است که توانایی تفکر، احساس و رفتار شخص جهت عملکرد مناسب در تکالیف روزمره زندگی را مختل می نمایند.
بسیاری از بیماری های روانی در اواخر نوجوانی یا اوایل جوانی، یعنی مقارن با زمان ورود به دانشگاه شروع می گردند.
بعضی از مردم فقط یک دوره واحد از بیماری روانی را تجربه می کنند، در حالی که در عده ای دیگر ممکن است نشانه های روانی، حالت دوره ای داشته باشند که امروز اغلب آن ها درمان پذیر هستند.
تخمین زده می شود ۲۰ درصد مردم در دوره ای از زندگی خود، بیماری روانی را تجربه کنند. افراد دارای بیماری روانی می توانند زندگی با کیفیتی داشته باشند.
۲-۳٫ چه چیز بیماری روانی نیست؟
دوره هایی در زندگی وجود دارد که در آن، هر شخصی
ممکن است احساس های غیرقابل کنترل مثل: ترس، فشار،
افسردگی، اضطراب و یا عدم کنترل روانی را داشته باشد.
این دوره ها به شدت پریشان کننده هستند، اما معادل بیماری روانی محسوب نمی شوند.
در بعضی موارد گفته می شود که بیماری روانی همان ناتوانی هوشی است، این اصلا درست نیست! گرچه ممکن است بیماری روانی و ناتوانی هوشی همزمان وجود داشته باشند، اما هیچ ارتباطی بین این دو وجود ندارد.
۲-۴٫ ناتوانی روانی چیست؟
اصطلاح های ناتوانی روانی و بیماری روانی، گاهی به جای همدیگر به کار می روند. به طور دقیق، اصطلاح های بیمار روانی به وجود یک اختلال واقعی اشاره می کند، در حالی که اصطلاح ناتوانی روانی به تجارب مختل ناشی از بیماری روانی اشاره دارد. هر کسی که بیماری روانی دارد، لزوما ناتوانی روانی ندارد. بسیاری از مردم بعد از بهبود از یک دوره بیماری، برای مدت زمانی طولانی از سلامت کامل در زندگی خود لذت می برند. ناتوانی روانی به ندرت دائمی است و سطوح ناتوانی هم اغلب در حال نوسان است (بهبودپذیر است(.
۲-۵٫ بهداشت (سلامت) روانی به چه معناست؟
سلامت روانی، چیزی بیش از فقدان بیماری روانی است. اغلب مردم از اهمیت حفظ سلامت جسمانی خود آگاهند و برای کسب اطمینان از سلامتی خود، از روش هایی همچون ورزش منظم، تغذیه مناسب و آزمایش های پزشکی استفاده می کنند. اما تعداد کمی از مردم به اهمیت حفظ سلامت روانی خود واقف هستند.
همه در زندگی فشار روانی را تجربه می کنند که البته میزان معینی از آن برای ایجاد انگیزش مفید است، اما سطوح فشار روانی باید به دقت مورد بازبینی واقع شود. فشار روانی می تواند مشکلات جسمانی (از قبیل فشار خون بالا، سردرد، گردن درد ، خستگی) تولید کند و ممکن است سرآغازی برای ناتوانی روانی در بعضی از مردم باشد.
۲-۶٫ معیارهای سلامت روانی
معیارهایی برای کسب اطمینان از سلامت روانی وجود دارند، بعضی از این معیارها عبارت اند از:
- تغذیه مناسب
- ورزش منظم
- کار و فعالیت در حد توان
- معاشرات با دیگران
- دانستن روش هایی برای ابراز وجود و عملی کردن آن ها
- خواب کافی
- خنده منظم
- توان مقابله با مشکلات
- دانستن و به کارگیری روش های آرامش بخش در زندگی
- اهمیت دادن به زمان تفریح
حفظ بهداشت روانی جهت داشتن یک زندگی سالم، مسئولیت شخصی هر کسی است!
۲-۷٫ انواع بیمارستان ها
بیمارستان ها بنا بر ضرورت و نیازهای اجتماعی بنیاد نهده شده و به نسبت تغییرات نیازهای پزشکی مردم هر منطقه رشد ، گسترش و یا تغییر می یابند . بنابراین بیمارستان ها بر حسب وظیفه خود در درمان بیماری ها با یکدیگر تفاوت دارند .
بطور کلی بر حسب وظیفه بیمارستان ، دو نوع بیمارستان را می توان از هم تمیز داد :
۱- بیمارستان عمومی
۲- بیمارستان تخصصی
۱- بیمارستان عمومی : این قبیل بیمارستان ها ، چنان که از نامشان پیداست با اکثر بیماری ها و انواع مختلف امراض سر و کار دارند و برای مقابله با امراض مختلف دارای وسائل و بخش های تخصصی گوناگون می باشند . این بیمارستان ها عمدتاً دارای چهار بخش هستند و در پاره ای موارد ممکن است بخش های دیگری را نیز دارا باشند.
چهار بخش اصلی عبارتند از :
الف – پزشکی عمومی ( داخلی ) : این بخش شامل بیماری های قلبی ، اختلالات دستگاه گوارش و تنفس ، بیماری های خونی و بطور کلی اختلالاتی که در متابولیسم خون به وجود می آید می گردد.
ب – جراحی عمومی : این بخش شامل کلیه کارهایی است که به منظور درمان بیماری ها به کمک جراحی های مختلف اجزای بدن انجام می گیرند . در بخش جراحی بیمارستان های عمومی ممکن است بخش جراحی استخوان و شکسته بندی و نیز برخی از جراحی های تخصصی تر نظیر جراحی مغز و اعصاب و پیوند اعضاء وجود داشته باشد .
شکسته بندی و نیز برخی از جراحی های تخصصی تر نظیر جراحی مغزو اعصاب و پیوند .
ج – بخش زنان و زایمان : این بخش مربوط به درمان اختلالاتی است که در دستگاه تناسلی بانوان بوجود می آید و نیز مسائل زایمان و تولد نوزادان را در بر می گیرد .
د – بخش کودکان: این بخش مربوط به درمان امراض کودکان می گردد . همچنین در بیمارستان های عمومی برخی از تخصص ها نظیر : پوست شناسی، جراحی گوش و حلق و بینی ، جراحی چشم و نیز روانپزشکی ممکن است وجود داشته باشد .
در بیمارستان از تخصص هایی نظیر بافت شناسی ، رادیولوژی ، رادیوتراپی و …. نیز برای تشخیص و درمان بیماری ها استفاده می شود و در انگلستان بیمارستان هایی که در سالهای اخیر به وجود آمده اند بیشتر از نوع بیمارستان های عمومی بوده و اقدامات انجام شده کمتر در جهت ایجاد بیمارستان های تخصصی برای گروهی خاص از بیماران بوده است.
۲- بیمارستان تخصصی : این بیمارستان ها با نوع خاصی از بیمار و امراض سرو کار دارند و نوع تخصص آنها بستگی به بیماری های خاصی دارد که در یک دوره زمانی معین در یک کشور وجود دارد. انواع مختلف بیمارستان های تخصصی به شرح زیر است :
- بیمارستان های امراض عفونی (۳ ) : این بیمارستانها ، همانطوری که از نامشان پیداست با بیماری های عفونی نظیر سل ، هپاتیت عفونی ، دیفتری ، بروسلوز ، کزاز ، تیفوئید و … سروکار دارند. در کشورهای کم رشد و در حال توسعه جهان که بیماری های عفونی در آنها رایج است ، بهتر است که با ایجاد چنین بیمارستان های تخصصی این قبیل بیماران را از سایرین جدا نمود.
- بیمارستان های کودکان : این بیمارستان ها برای مقابله با بیماری های خاص کودک ایجاد می گردد و درمان های تخصصی اطفال در این بیمارستان ها انجام می شود . عملاً این بیمارستان ها علاوه بر بیماری های کودکان با اغلب امراضی که در بیمارستان های عمومی متداول است سروکار دارند .
- بیمارستان های زنان : این بیمارستان ها به منظور کار هایی نظیر زایمان ، سقط جنین ، بیرون آوردن رحم و انواع درمانها و اعمال جراحی ویژه دستگاه تناسلی بانوان می باشد .
- بیمارستان های مخصوص سالمندان : بیمارستان سالمندان در اغلب موارد برای دو منظور بوجود می آید . در وهله نخست این بیمارستان ها برای درمان بیماری های مخصوص افراد پیر است و در وهله دوم به عنوان خانه سالمندان بکار می رود . علت این امر آن است که دراغلب مواردبیمارسالمند آنقدر ضعیف و نحیف است که حتی پس از بهبودی از بیماری صلاح نیست که به منزل فرستاده شود، چون حتی اگر افراد خانواده قادر و یا مایل به مراقبت از بیمار باشند انجام آن در خانه به آسانی میسر نیست و باعث بروز مشکلات می گردد .
- بیمارستان های روانی : این بیمارستان ها برای درمان امراض روانی ، بخصوص بیمارانی که به تشخیص پزشکان زندگی آنان در خارج از آسایشگاه های روانی به آسانی میسر نیست به وجود آمده اند . با این وجود ، روند کنونی در انگلستان و سایر کشورها این است که از ایجاد این قبیل بیمارستان ها دوری جویند زیرا تشخیص داده شده است که تمرکز فعالیتها برای درمان ناهنجاریهای افراد در یک مکان خاص احتمالاً بهترین طریق معالجه نیست حتی ممکن است ناراحتیهای روانی را تشدید کند .
ایجاد بیمارستان های تخصصی در هر کشور تابع عوامل و شرایط متعددی از جمله بیماری های شایع، رشد دانش و تکنولوژی پزشکی ، تعداد و نحوه فعالیت بیمارستان های عمومی ، امکان توسعه بیمارستان ها و بالاخره ضرورت تأسیس آنها است و ممکن است بنابر وضعیت هر منطقه بیمارستانهای تخصصی دیگری علاوه بر آن چه که نوشته شد ، مانند بیمارستان های تخصصی قلب ، سوانح و سوختگی ، ارتوپدی ، توانبخشی ، چشم پزشکی ، کودکان و سرطان و … تأسیس گردند.
ذکر این نکته لازم است که حتی در کلیه بیمارستان های تخصصی نیز بخشهای تخصصی برای درمان بیماری های خاص وجود دارد. به عنوان مثال در بیمارستان های مخصوص امراض عفونی بخشهای مختلف برای درمان بیماری در بخشهای مخصوص ، مراقبت و درمان می شوند .
در بعضی از کشورها بیمارستان هایی برای درمان بیماران خاص با سوابق و موقعیت اجتماعی معین به وجود آمده است . به عنوان مثال در آمریکا بیمارستان هایی برای درمان زخمیان و مجروحین جنگ ایجاد شده است و البته دلیل آن فقط به خاطر صدمات و جراحات ناشی از جنگ نیست . بلکه دلیل اصلی این است که این بیمارستان ها توسط دولت آمریکا اداره و تأمین مالی می شود .
بیمارستان های آموزشی
بیمارستان های آموزشی شامل بیمارستان های عمومی و تخصصی شده و به ترتیب پزشک و پرستار و … می پردازند . بسیاری از مواد آموزشی در بیمارستان های عمومی تدریس و آموخته می شود و بیمارستان های تخصصی برای آموزش سطوح بالاتر و تربیت متخصص مفیدتر و مؤثرترند .
فعالیت بیمارستان ها و تخصص داخلی آنها بستگی نزدیک به اندازه بیمارستان دارد. مثلاً در انگلستان اندازه بیمارستان های عمومی از ۱۰۰۰ تخت خوابی تا ۵۰ تخت خوابی متغیر است و در ایالات متحده آمریکا اندازه بیمارستان های بسیار بزرگ به ظرفیت بیش از ۳۰۰۰ تخت خواب هم می رسد و طبیعی است که خصوصیت و عملکرد بیمارستان های بسیار بزرگ با بیماری های متوسط و کوچک کاملاً متفاوت است .
بیمارستان های صحرایی
بیمارستان های صحرایی بنا بر ضرورت و درواقع بروز حوادثی چون جنگ ، بمباران ، سیل و … به منظور درمان سریع مصدومین و مجروحین در مناطق حادثه دیده به فوریت ایجاد می گردد. بیمارستان های صحرایی مجهز به اتاق عمل و سایر تجهیزات و وسایل جراحی و بیهوشی و رادیولوژی می باشند . ظرفیت این بیمارستان ها تا حدود ۱۰۰ تختخواب را شامل می شود . نقش این گونه بیمارستان ها در نجات جان انسانهای حادثه دیده در موقع بروز حوادث وسیع پر اهمیت بوده و امکان درمان هرچه سریعتر بیماران را ( بخصوص در مواقعی که بیمارستان های ثابت ویران شده و یا از منطقه بسیار دور هستند ) فراهم می آورند .
سرانجام آن که بیمارستان به مانند هر نهاد دیگری در چند دهه اخیر دستخوش تحولات بنیادین گشته و همراه با پیشرفتهای شگرف علمی و توسعه و رواج طب پیشگیری نقش مهمی ( به عنوان یک ضرورت اجتماعی ) در زندگی مردم ایفا می نماید و امروز خدمات بیمارستانی پس از خدمات بهداشتی در سیستم مراقبتهای بهداشتی درمانی کشورها ارزش و اهمیت واقعی را بدست آورده است.
۲-۸٫ تعریف بیمارستان روانپزشکی
روان‌شناسی بالینی شاخه‌ای از علم روانشناسی است که به بحث در زمینه اختلالات روانی و تشخیص آنها و درمان می‌پردازد.ازعمرروان‌شناسی به شکل علمی و منظم فقط حدود یک قرن می‌گذرد.
ولی رشد آن در چند سال اخیر اعجاب آور بوده است. این رشته هم مانند علوم دیگر فرمان با ازدیاد روزافزون دانش رشته‌های تخصصی بوجود آمد و امروزه در امریکا حدود ۳۰ – ۲۰ بخش دارد و هر بخش علاقه و مهارت خاصی را عرضه می‌کند.
ولی در ۲۰ سال اخیر هیچ یک از رشته‌های روان شناسی به اندازه روان‌شناسی بالینی پیشرفت نکرده است و تعداد افرادی که در این بخش تحقیق می‌کنند از رشته‌های دیگر روان‌شناسی به مراتب بیشترند.
۲-۹٫ افسردگی
در درجه اول بین افسردگی و احساس غمگینی موقت باید تفاوت قائل شد.
اصولاً در علم روانپزشکی زمانی به یک احساس، بیماری اطلاق می شود که یکی از علائم مهم زیر را به وجود آورد:
۱- افت عملکرد شخص ( افت کاری یا تحصیلی)
۲- اختلال در روابط بین فردی یا روابط اجتماعی شخص
به زبان ساده می توان گفت در حالت های زیر فرد دچار افسردگی شده است:
- فردی که تا کنون سیر منطقی و طبیعی در پیشرفت زندگی و کارهای خود داشته و به راحتی کارهای روزمره خود را انجام می داده است، ولی حالا دیگر دل به کار نمی دهد و تا مجبور نباشد عملی را شروع نمی کند و برای او عموماً شروع یک کار بر خلاف گذشته، یک اقدام طاقت فرسا محسوب می شود.
- یا اینکه فردی قبلاً در روابط با دیگران دارای شوق و علاقه بوده است و حتی زبان زد و نقل هر مجلس محسوب می شده، ولی حالا نسبت به دیگران سرد و بی تفاوت شده است و کناره گیری می کند.
- یا کسی که قبلا در برابر خیلی از کارها صبوری به خرج می داده و واکنش های او در برابر اتفاقات یک روند معمولی و متعادل بوده، ولی حالا حساس شده و به سرعت واکنش های تند و پرخاشگرانه از خود نشان می دهد و بلافاصله از این رفتار خود پشیمان می شود.
البته ذکر این مطلب هم مهم است که علائم افسردگی باید حداقل بیش از چند هفته طول بکشد و با مشاهده ی این علائم به مدت یکی دو روز نمی توان گفت فرد دچار افسردگی شده است.
لذا اگر فردی مثلاً بر اثر یک اتفاق، یکی دو روز احساس غمگینی کند و یا در ایامی خاص، احساس دل گرفتگی داشته باشد و بعد خوب شود، افسردگی محسوب نمی گردد.
آنچه مهم است، استمرار این احساس در طی چند هفته، همراه با یکی از حالت هایی است که در بالا ذکر شد.
 
و…………….
 
 
 
 
 
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
 
چکیده ۱
فصل اول: مقدمه
۱-۱٫ اهداف و روش تحقیق ۳
۱-۲٫ شناخت موضوع طراحی ۳
۱-۳٫ ضرورت انتخاب موضوع ۴
۱-۴٫ هدف از انتخاب موضوع ۴
۱-۵٫ تاریخچه روانپزشکی ۵
۱-۶٫ تاریخچه روانپزشکی در جهان ۵
۱-۷٫ تاریخچه روانپزشکی در ایران ۷
۱-۸٫ تاریخچه بیمارستان ۹
۱-۹٫ تاریخچه تیمارستان ۹
۱-۱۰٫ وجه تسمیه بیمارستان ۱۲
۱-۱۱٫ بیمارستان های ایران ۱۳
۱-۱۲٫ نخستین بیمارستان های دنیای اسلام ۱۳
فصل دوم :تعاریف و مفاهیم پایه
۲-۱٫ شاخص های بیماری روانی ۱۶
۲-۲٫ بیماری روانی چیست؟ ۱۶
۲-۳٫ چه چیز بیمار روانی نیست؟ ۱۷
۲-۴٫ ناتوانی روانی چیست؟ ۱۷
۲-۵٫ بهداشت(سلامت)روانی به چه معناست؟ ۱۷
۲-۶٫ معیارهای سلامت روانی ۱۸
۲-۷٫ انواع بیمارستان ها ۱۸
۲-۸٫ تعریف بیمارستان روانپزشکی ۲۱
۲-۹٫ افسردگی ۲۱
۲-۱۰٫ به چه کسی افسرده می گویند ۲۲
۲-۱۱٫ علائم افسردگی ۲۲
۲-۱۲٫ علائم روانی افسردگی ۲۲
۲-۱۳٫ علائم جسمی افسردگی ۲۳
۲-۱۴٫ علائم اجتماعی افسردگی ۲۳
۲-۱۵٫ عوامل موثر در ایجاد افسردگی ۲۴
۲-۱۶٫ تعریف بهداشت روان ۲۸
۲-۱۷٫ بیماران شدید روانی ۲۸
۲-۱۸٫ بیماران خفیف روانی ۲۸
۲-۱۹٫ بیماران صرعی ۲۹
۲-۲۰٫ بیماران عقب مانده ذهنی ۲۹
۲-۲۱٫ اختلالات رفتاری کودکان ۲۹
۲-۲۲٫ درمان افسردگی ۳۰
۲-۲۳٫ روان درمانی ۳۰
۲-۲۴٫ درمان دارویی ۳۰
۲-۲۵٫ هنردرمانی ۳۱
۲-۲۶٫ هنر درمانی گروهی ۳۲
۲-۲۷٫ شعر درمانی ۳۳
۲-۲۸٫ درمان با الکتروشوک ۳۳
۲-۲۹٫ دین درمانی ۳۳
فصل سوم : مطالعات زمینه
۳-۱٫ موقعیت استان در کشور ۳۶
۳- ۱-۱٫ موقعیت جغرافیایی شهرستان ۳۶
۳-۲٫ ویژگیهای طبیعی ۳۷
۳- ۲-۱٫ توپوگرافی ۳۷
۳- ۲-۲٫ زمین شناسی ۳۷
۳- ۲-۳٫ آب وهوا ۳۸
۳- ۲-۴٫ باد ۳۸
۳- ۲-۵٫ منابع آب ۳۹
۳- ۲-۶٫ خاک ها ۳۹
۳- ۲-۷٫ پوشش گیاهی ۴۰
۳- ۲-۸٫ لرزه خیزی بجنورد ۴۰
۳-۳٫ ویژگی های انسانی ۴۱
۳- ۳-۱٫ تعداد جمعیت ۴۱
۳- ۳-۲٫ تحولات جمعیت ۴۱
۳-۴٫ ویژگی های اقتصادی ۴۱
۳- ۴-۱٫ کشاورزی ۴۱
۳- ۴-۲٫ دامداری ۴۲
۳- ۴-۳٫ صنعت ۴۲
۳- ۴-۴٫ معدن ۴۲
۳- ۴-۵٫ خدمات ۴۲
۳-۵٫ شناخت جغرافیایی استان خراسان شمالی ۴۳
۳- ۵-۱٫ جغرافیای منطقه ۴۳
۳-۶٫ موقعیت جغرافیایی شهرستان بجنورد ۴۴
۳- ۶-۱٫ آب وهوا ۴۴
۳- ۶-۲٫ توسعه و شهرگرایی در بجنورد ۴۴
۳- ۶-۳٫ بافت شهربجنورد ۴۴
۳- ۶-۴٫ توسعه فیزیکی شهر بجنورد ۴۸
۳-۷٫ شناخت تاریخی- اجتماعی ۴۹
۳- ۷-۱٫ نقش عوامل تاریخی در منطقه ۴۹
۳- ۷-۲٫ تمدن و استقرار شهر ها در ناحیه بجنورد ۵۰
۳- ۷-۳٫ ویژگی های اجتماعی بجنورد ۵۱
۳-۸٫ اقلیم ۵۲
۳- ۸-۱٫ توده های هوایی موثر بر اقلیم منطقه ۵۲
۳- ۸-۲٫ دما ۵۲
۳- ۸-۳٫ بارش ۵۳
۳- ۸-۴٫ رطوبت نسبی ۵۴
۳- ۸-۵٫ یخبندان ۵۵
۳- ۸-۶٫ فشار هوا ۵۵
۳- ۸-۷٫ جمع بندی دما و بارش ۵۵
۳- ۸-۸٫ باد ۵۵
۳- ۸-۹٫ جمع بندی اصول اقلیم ۵۷
۳- ۸-۱۰٫ محیط آسایش ۵۷
فصل چهارم : مطالعات تطبیقی
۴-۱٫ نمونه های مشابه ۵۹
۴-۲٫ معیارهای برنامه ریزی و طراحی بیمارستان ۶۲
۴-۲-۱٫ موقعیت بیمارستان ۶۲
۴-۲-۲٫ مساحت بیمارستان ۶۲
۴-۲-۳٫ خصوصیات ساختمان بیماران روانی ۶۲
۴-۲-۴٫ کادر پزشکی بیمارستان روان پزشکی ۶۷
۴-۲-۵٫ درمانگاه و اورژانس بیمارستان روان پزشکی ۶۸
۴-۳٫ موارد ایجاد محیط مناسب بیمارستان روانپزشکی ۶۹
۴-۴٫ عناصر محیط آرامش بخش ۷۵
۴-۵٫ استانداردهای فضایی ۸۳
۴-۶٫ استانداردهای فضای فیزیکی و تجهیزات اورژانس روانپزشکی ۸۴
۴-۷٫ آنالیز سایت ۹۹
۴-۸٫ روند طراحی ۱۰۱
۴-۹٫ برنامه فیزیکی ۱۱۱
منابع ۱۴۲
چکیده لاتین ۱۴۳
 
فهرست جداول(اشکال)
عنوان صفحه
 
شکل۱-۱٫ تصویربرداری از مغز انسان ۵
شکل۱-۲٫ فیلیپ پینل. بسیاری او را پدر روانپزشکی می‌دانند ۶
شکل۲-۱٫ اشکال در تمرکز،از علائم بیماری روانی ۱۶
شکل۲-۲٫ بیمار روانی ۱۷
شکل۲-۳٫ افسردگی نوعی بیماری ۲۲
شکل۲-۴٫ هوای تابستان،از اختلالات فصلی افسردگی ۲۴
شکل۲-۵٫ عادات بد خواب از اختلالات شایع افسردگی ۲۵
شکل۲-۶٫ مصرف ماهی،از عوامل جلوگیری از افسردگی ۲۶
شکل۲-۷٫ افسردگی از عوامل مصرف داروها ۲۷
شکل۲-۸٫ بیمار شدید روانی ۲۸
شکل۲-۹٫ بیمار خفیف روانی ۲۸
شکل۲-۱۰٫ بیمار صرعی ۲۹
شکل۲-۱۱٫ بیمار عقب مانده ذهنی ۲۹
شکل۲-۱۲٫ آمار فعالیت های هنری ۳۱
شکل۲-۱۳٫ فعالیت های ورزشی و هنری بیماران روانی ۳۲
شکل۲-۱۴٫ فعالیت های ورزشی و هنری بیماران روانی ۳۲
جدول۳-۱٫ تعداد بخش ها و دهستان های شهرستان بجنورد ۳۶
جدول۳-۲٫ نمای دمایی ایستگاه بجنورد، دوره آماری ( ۸۵- ۱۹۶۵) ۵۳
جدول۳-۳٫ منحنی رژیم دمایی ایستگاه بجنورد ۵۳
نمودار۳-۱٫ هیستوگرام رژیم بارش ایستگاه بجنورد ( بارش – میلیمتر) ۵۴
جدول۳-۴٫ تعداد روزهای برفی،بارانی و یخبندان در بجنورد ۵۴
جدول۳-۵٫ تفسیر جدول بیوکلیماتیک ساختمانی ۵۷
شکل۴-۱٫ راهروی بخش اعصاب و روان بیمارستان امام رضا(ع) ۵۹
شکل۴-۲٫ اتاق بستری بخش اعصاب و روان بیمارستان امام رضا(ع) ۵۹
شکل۴-۳٫ پذیرش بخش اعصاب و روان بیمارستان امام رضا(ع) ۶۰
شکل۴-۴٫ اتاق بستری بخش اعصاب و روان بیمارستان امام رضا(ع) ۶۰
شکل۴-۵٫ طراحی دیوارهای محوطه ۶۰
شکل۴-۶٫ بازدیدی خاطره انگیز از بیمارستان رواپزشکی بیمارستان ابن سینا- همراه با تعدادی از بیماران ۶۱
شکل۴-۷٫ نمونه ای از فعالیت بیماران روانی در مرکز الرحمن شیراز ۶۲
شکل۴-۸٫ نمونه ای از فعالیت بیماران روانی در مرکز الرحمن شیراز ۶۲
شکل۴-۹٫ نمونه ای از یک بیمارستان مجهز ۷۰
شکل۴-۱۰٫ نمونه ای از ترکیب رنگ مناسب ۷۴
شکل۴-۱۱٫ تصویر هوایی موقعیت سایت مجموعه ۹۹
شکل۴-۱۲٫ آنالیز سایت ۱۰۰
شکل۴-۱۳٫ آنالیز سایت ۱۰۰